ترون پلتفرم بلاک چینی غیرمتمرکزی است که با هدف دگرگون‌کردن صنعت سرگرمی راه‌اندازی شده است. این بلاک چین هدف اصلی‌اش را ایجاد پلتفرمی رایگان و بین‌المللی برای به‌اشتراک‌گذاشتن محتوای دیجیتال عنوان کرده است.
این پروژه بستر مناسبی برای قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز ارائه می‌کند و با سرعت زیاد و کارمزد نزدیک به صفر خود، رقیب قدرتمندی برای اتریوم به‌شمار می‌رود.
توکن TRX یا ترون چیست؟
ترون شبکه غیرمتمرکز بلاک چینی با توکن بومی ترونیکس یا به‌اختصار TRX است که با شعار «تمرکززدایی از وب» راه‌اندازی شده است. هدف این شبکه میزبانی از نوعی سیستم سرگرمی جهانی است که بتوان محتوای دیجیتال را با هزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه در آن به‌اشتراک گذاشت.
این پلتفرم تلاش می‌کند تا بستری غیرمتمرکز برای عرضه و توزیع محتوای رسانه‌ای ایجاد و نقش واسطه‌ها در صنعت سرگرمی را حذف کند. برای رسیدن به این هدف، شرایط مناسبی از‌جمله سرعت پردازش سریع و کارمزد بسیار اندک را برای ایجاد و مدیریت قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز فراهم کرده است.
شبکه ترون برای بهبود عملکرد خود، از معماری سه‌لایه‌ای استفاده می‌کند که هریک از این لایه‌ها وظایف خاصی را در شبکه برعهده دارند. این پلتفرم ادعا می‌کند که ظرفیت پردازش ۲,۰۰۰ تراکنش در ثانیه را با کارمزدی بسیار اندک دارد.
الگوریتم اجماع TRX «اثبات سهام نمایندگی‌شده» (Delegated Proof of Stake) یا به‌اختصار DPoS است که یکی از زیرشاخه‌های اثبات سهام به‌شمار می‌رود. گفتنی است این شبکه علاوه‌بر TRX، از توکن‌ها و استیبل کوین‌های مختلفی مانند USDT و USDC هم پشتیبانی می‌کند.
تاریخچه
ترون محصول فکری جاستین سان (Justin Sun)، یکی از مدیران سابق ریپل در چین و همکارانش در ژوئیه۲۰۱۷ بود که به تاسیس بنیاد ترون (Tron Foundation) در سنگاپور انجامید. دسامبر همان سال، این پلتفرم پروتکل متن‌باز خود را عرضه کرد و پس از چند آزمایش، شبکه اصلی آن در می۲۰۱۸ راه‌اندازی شد.
سان توانست از همان ابتدا نظر مساعد شرکت‌های مختلفی همچون بیت‌مین (Bitmain) و بایننس را درکنار بسیاری از سرمایه‌گذاران برجسته همچون مدیرعامل استارتاپ OFO و بنیان‌گذار بازی کلش آف کینگز (Clash of Kings) به پروژه خود جلب و ۷۰میلیون دلار سرمایه از‌طریق عرضه اولین کوین (ICO) جمع‌آوری کند.
اوایل سال ۲۰۱۸، TRX با بیت‌تورنت، بزرگ‌ترین سرویس همتابه‌همتای اشتراک‌گذاری فایل با بیش از ۱۰۰ میلیون کاربر در ماه، ادغام شد. همچنین مارس سال بعد، همکاری ترون با شرکت تتر (Tether Limited) برای ایجاد نسخه‌ای از استیبل کوین تتر (USDT) در بستر اکوسیستم خود آغاز شد.
سال ۲۰۲۱ با شکل‌گیری سازمان مستقل غیرمتمرکز ترون (Tron DAO) آغاز شد و نوامبر همان سال، این تیم صندوقی ۱٫۱میلیارد‌دلاری برای رشد اکوسیستم خود افتتاح کرد. در دسامبر۲۰۲۱، جاستین سان از سِمت خود به‌عنوان مدیرعامل بنیاد TRX کناره‌گیری کرد و کنترل پروژه را به «ترون دائو» سپرد.
ترون چگونه کار می‌کند؟
شبکه ترون بستری غیرمتمرکز را فراهم آورده است که تولیدکنندگان محتوا می‌توانند در آن محتوای خود را مستقیماً به مصرف‌کنندگان ارائه کنند.
کاربران برای دسترسی به محتوای دلخواه خود هزینه آن را در قالب توکن بومی TRX به‌طور‌مستقیم به تولیدکنندگان می‌پردازند. در این فرایند، هیچ واسطه‌ای میان تولیدکننده و مصرف‌کننده محتوا وجود ندارد.
این بلاک چین برای بهبود عملکرد و سرعت در عین حفظ امنیت شبکه خود، معماری سه‌لایه‌ای را توسعه داده است. از‌این‌رو، برای آشنایی بیشتر با شیوه کار TRX ابتدا بهتر است این سه لایه را بررسی کنیم. هریک از این لایه‌ها انجام وظایف خاصی را در تعامل و یکپارچگی با کل شبکه برعهده دارند.
- لایه اپلیکیشن (Application Layer): این لایه برای ایجاد و اجرای کیف پول‌ها و برنامه‌های غیرمتمرکز سازگار با ترون و توکن بومی TRX به‌کار می‌رود. لایه مذکور برای تعامل مؤثر توسعه‌دهندگان و مهندسان نرم‌افزار در این اکوسیستم ایجاد شده است.
- لایه اصلی (Core Layer): لایه اصلی یا «لایه هسته» وظیفه اجرای دستورهای مربوط به ماشین مجازی ترون (TVM) را برعهده دارد. این دستورها مربوط به قراردادهای هوشمندی هستند که به زبان جاوا (Java) یا سالیدیتی (Solidity) نوشته می‌شوند.
درواقع، قراردادهای هوشمند TRX به زبان جاوا نوشته می‌شوند؛ اما با زبان برنامه‌نویسی سالیدتی که مختص اتریوم است، نیز سازگاری دارند.
- لایه ذخیره‌سازی (Storage Layer): این لایه به‌‌گونه‌ای طراحی شده است که بتواند داده‌ها و تاریخچه بلاک چین و وضعیت قراردادهای هوشمند را سازمان‌بندی و ذخیره‌سازی کند. ثبات و امنیت شبکه حاصل عملکرد لایه ذخیره‌سازی است.
کی از ویژگی‌های مهم این شبکه سرعت بسیار زیاد آن در پردازش تراکنش‌هاست. در فناوری بلاکچین همه کارها با تراکنش‌های بلاک چینی انجام می‌شود.
در این بلاک چین، هر بلاک جدید فقط در ۳ ثانیه پردازش و تولید می‌شود. این مسئله ظرفیت تراکنش شبکه را افزایش می‌دهد و با کاهش تأخیر پردازش، کارمزد لازم برای انجام تراکنش کاهش می‌یابد.
اثبات سهام نمایندگی‌شده
بلاک چین ترون برای رسیدن به اجماع در شبکه از الگوریتم اثبات سهام نمایندگی‌شده (DPoS) استفاده می‌کند که نوعی از الگوریتم اثبات سهام است.
در الگوریتم DPoS ترون، به‌جای اینکه تمام کاربران در رسیدن به اجماع ایفای نقش کنند، ۲۷ «نماینده ارشد» (Super Representative) یا به‌اختصار SR براساس آرای کاربران انتخاب می‌شوند.
در‌این‌بین، هر فردی که توکن TRX داشته باشد، می‌تواند به نامزدهای نمایندگی رأی بدهد. این رأی‌گیری هر ۶ ساعت یک بار انجام می‌شود؛ بنابراین، کاربران می‌توانند در صورت مشاهده هرگونه تخلف، به‌سرعت نماینده متخلف را حذف و آن را با نماینده دیگری جایگزین کنند.
نمایندگان برای پردازش تراکنش‌ها و ایجاد بلاک جدید، پاداش دریافت می‌کنند که در‌حال‌حاضر، مقدار آن ۱۶ واحد TRX است. بااینهمه، ازآن‌جاکه هر نماینده برای مشارکت در الگوریتم باید ۹,۹۹۹ واحد TRX سهام‌گذاری کند.
نمایندگان برای پردازش تراکنش‌ها و ایجاد بلاک جدید، پاداش دریافت می‌کنند که در‌حال‌حاضر، مقدار آن ۱۶ واحد TRX است. بااینهمه، ازآن‌جاکه هر نماینده برای مشارکت در الگوریتم باید ۹,۹۹۹ واحد TRX سهام‌گذاری کند.
کسانی که در انجام وظایف نمایندگی تخلف کنند، سهامشان حذف می‌شود. پس نماینده‌ها به‌خوبی می‌دانند که درصورت انجام رفتار مخرب، سرمایه زیادی را به‌عنوان جریمه از دست خواهند داد.
همچنین، باید اشاره کنیم نودهایی که از‌لحاظ تعداد رأی در رده ۲۸ تا ۱۲۷ جای گرفته‌اند، «همکاران نمایندگان ارشد» (Super Representative Partners) یا به‌اختصار SRP می‌شوند و در بخشی از پاداش بلاک سهیم هستند.
در ترون، سه نوع نود «شاهد» و «فول» و «سالیدیتی» با‌هم رقابت و بر کار یکدیگر نظارت می‌کنند. نودهای شاهد (Witness Nodes) بلاک‌ها را برای افزودن به بلاک چین پیشنهاد می‌دهند و در رأی‌دهی برای تصمیمات شبکه مشارکت می‌کنند.
فول نودها (Full Nodes) کار توزیع بلاک‌ها و تراکنش‌ها را انجام می‌دهند. وظیفه نودهای سالیدیتی (Solidity Nodes) نیز ایجاد هماهنگی میان بلاک‌های توزیع‌شده و ارائه API است.
ویژگی‌های ترون چیست؟
ترون علاوه‌بر ساختار منحصربه‌فرد و سرعت بسیار زیاد و کارمزد اندک، قابلیت‌های دیگری نیز در‌اختیار کاربران قرار می‌دهد که مرور آن‌ها می‌تواند به‌درستی دلیل شهرت و قدرت این شبکه و جامعه طرفدارانش را نشان دهد.
قراردادهای هوشمند
پروژه ترون یکی از پیش‌گامان صنعت قراردادهای هوشمند است. این شبکه با سازگاری با زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی (زبان اتریوم) و کارمزد کمتر، به‌عنوان یکی از جانشین‌های اتریوم در این زمینه معرفی می‌شود؛
چراکه می‌تواند میزبان ارزان‌تری برای قراردادهای هوشمند مبتنی‌بر اتریوم باشد. TRX از استاندارد توکن TRC-20 برای ایجاد قراردادهای هوشمند به‌واسطه ماشین مجازی خود بهره می‌برد که عملکردی مشابه با استاندارد ERC-۲۰ شبکه اتریوم دارد.
همان‌طور‌که اشاره کردیم، لایه اصلی (هسته) مسئول پردازش قراردادهای هوشمند است و ماشین مجازی ترون را مدیریت می‌کند. ماشین مجازی TRX عملکردی مشابه با ماشین مجازی اتریوم (EVM) دارد؛ اما کم‌حجم‌تر است و با مصرف منابع کمتر، عملکرد بهتری دارد.
توکن‌های غیرمثلی (NFT)
این پلتفرم از استاندارد توکن‌های غیرمثلی TRC-721 استفاده می‌کند که با استاندارد توکن‌های غیرمثلی اتریوم ERC-721 کاملاً سازگار است.
ترون تلاش می‌کند با سرعت و عملکرد بهتری از اتریوم امکان ایجاد و مبادله NFTها را فراهم کند. توان عملیاتی فراوان شبکه ترون هم تاکنون موجب جذب توسعه‌دهندگان NFT بسیاری به این شبکه شده است.
مجموعه تی‌پانک (Tpunks) یکی از اولین سری توکن‌های غیرمثلی روی بلاک چین ترون بود که با الهام از کریپتوپانک‌های معروف مبتنی‌بر اتریوم عرضه شد. این مجموعه در مدت کوتاهی توانست تمام ۱۰٬۰۰۰ NFT خود را بفروشد.
همچنین، مجموعه‌هایی مانند ایپ‌ان‌اف‌تی (APENFT) با هدف ایجاد ارتباط میان سرمایه‌گذاران خُرد و آثار هنری درکنار ترون نینجا (TRON Ninjas) و دِویکینز (Devikins) در فضای گیم‌فای برخی از توکن‌های غیرمثلی محبوب مبتنی‌بر ترون به‌شمار می‌روند.
در‌این‌میان، پلتفرم‌هایی همچون کِرَفتلی (Kraftly) نیز برای ایجاد و مبادله توکن‌های غیرمثلی بر بستر ترون ایجاد شده‌اند.
مقایسه ترون و بلاک چین اتریوم
از نظر ایجاد بستری مناسب برای قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیر متمرکز و توکن‌های غیر مثلی، ترون تا حد زیادی شبیه به اتریوم است.
علاوه‌بر‌این، با پشتیبانی از زبان سالیدیتی و ماشین مجازی اتریوم، ترون می‌تواند تعامل کارآمدی نیز با اتریوم برقرار کند. بااینهمه، این دو شبکه از نظر ساختار و عملکرد تفاوت‌هایی نیز دارند.
یکی از انتقادهایی که از ساختار ترون می‌شود، به شباهت فراوان ساختار آن به اتریوم برمی‌گردد. برخی اعتقاد دارند که ترون بیش از آنکه پایه‌های بلاک چین خود را بسازد، آن‌ها را از اتریوم وام گرفته است.
تفاوت مهم میان ترون و اتریوم این است که پس از رویداد مِرج (Merge)، اتریوم برمبنای الگوریتم اجماع اثبات سهام کار می‌کند.
این در حالی است که ترون از اثبات سهام نمایندگی‌شده بهره می‌برد. به‌عقیده ویتالیک بوترین، خالق اتریوم، اثبات سهام نمایندگی‌شده می‌تواند با اعطای قدرت به عده‌ای معدود، شبکه را به‌سمت متمرکز شدن پیش ببرد.
باوجوداین، به‌نظر می‌رسد ترون در ازای تمرکز بیشتر، تراکنش‌ها را ارزان‌تر و سریع‌تر انجام می‌دهد. کارمزد این شبکه تقریباً نزدیک به صفر است و حجم تراکنشی که می‌تواند پردازش کند، ۵۰ برابر عملکرد فعلی اتریوم است.
گفتنی است که پروژه اتریوم ۲ هنوز به‌طور‌کامل پیاده‌سازی نشده است و انتظار می‌رود پس از راه‌اندازی شاردینگ (Sharding)، توان عملیاتی اتریوم رشد چندده‌برابری تجربه کند.
اکوسیستم ترون
ترون پذیرای قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز متعددی از جمله صرافی غیرمتمرکز پاندورادکس (Pandoradex)، پروتکل مبادله توکن‌های مبتنی‌بر ترون سان‌سواپ (Sunswap)، سرویس‌های مبادله توکن بیت‌کیپ سواپ (BitKeep Swap) و ترانزیت سواپ (Transit Swap) است.
جاست لِند (Just Lend) نیز به‌عنوان اولین پلتفرم رسمی وام‌دهی ترون روی این شبکه فعالیت می‌کند. علاوه‌بر‌این، ترون پروژه زنجیره جانبی به نام دپ‌چِین (DAppChain) نیز راه‌اندازی کرده است که به اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز کمک می‌کند تا با مصرف انرژی کمتر، سرعت و امنیت بهتری داشته باشند.
ارز دیجیتال ترون چیست؟
توکن ترون یا TRX سوخت اصلی ترون و تسهیل‌کننده تراکنش‌های این شبکه است. از این توکن برای سهام‌گذاری و پرداخت کارمزد تراکنش در شبکه استفاده می‌شود.
علاوه‌بر‌این، توکن TRX توکن حاکمیتی نیز به‌حساب می‌آید و به دارندگانش در زمینه تصمیمات مربوط به شبکه حق رأی می‌دهد.
این توکن ابتدا براساس استاندارد ERC-20 روی اتریوم پیاده‌سازی و یک سال بعد به شبکه ترون انتقال داده شد.
توکن TRX را می‌توانیم ارز واسطه برای تمام توکن‌های مبتنی‌بر استاندارد TRC و ابزاری برای یکپارچه‌سازی کل شبکه ترون بدانیم. قیمت ترون را می‌توانید به‌صورت لحظه‌ای از وب‌سایت تیبوبیت دنبال کنید.
توکن BTT
یکی دیگر از توکن‌های کاربردی اکوسیستم ترون، توکن BTT است که روند تراکنش‌های اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز مربوط به به‌اشتراک‌گذاری محتوای دیجیتال همچون بیت‌تورنت اسپید (BitTorrent Speed) و بیت‌تورنت فایل سیستم (BitTorrent File System) را تسهیل می‌کند.
در فوریه۲۰۱۹، توکن BTT برای بهبود تراکنش‌های بیت‌تورنت عرضه شد. عرضه کل BTT برابر با ۹۹۰میلیارد واحد است.
توکن JST در شبکه ترون
توکن JST یکی از دو توکن بومی پلتفرم غیرمتمرکز مالی جاست (JUST) است که در اوت۲۰۲۰ روی بلاک چین ترون ساخته شد. این توکن به‌منظور پرداخت سود و مشارکت در حاکمیت و حفظ امنیت این پلتفرم به‌کار گرفته می‌شود. عرضه کل این توکن ۹٫۹میلیون واحد است.
استیبل کوین USDD
توکن بعدی در اکوسیستم ترون، استیبل کوین دلاری USDD است که صندوق ذخیره دائوِ ترون آن را عرضه کرده است. سازوکار تشویقی داخلی USDD برای جلوگیری از نوسان‌های بازار و ثبات قیمت این استیبل کوین به‌کار گرفته شده است که با سوزاندن توکن TRX ارزش خود را در برابر دلار حفظ می‌کند.
الگوریتم ثبات قیمت USDD مشابه با الگوریتم ثبات قیمت استیبل کوین UST در شبکه ترا (Terra) است که با سوزاندن لونا (LUNA) ارزش خود را ثابت نگه می‌داشت.
اگر وقایع شبکه ترا را دنبال کرده باشید، می‌دانید که اواسط بهار۲۰۲۲، قیمت لونا در کمتر از یک روز از ۱۲۰ دلار به کمتر از ۱ دلار رسید و این باعث شد که استیبل کوین UST برابری خود را با دلار از دست بدهد و قیمتش به ۲ سنت برسد.
برخی از تحلیلگران درباره احتمال رخداد مشابهی برای توکن TRX و استیبل USDD هشدار داده‌اند.
استیبل کوین USDC
استیبل کوین یواس‌دی‌سی در ژوئن۲۰۲۱ و براساس استاندارد TRC-20 روی بلاک چین ترون راه‌اندازی شد. این نسخه از USDC با ۲۰۰میلیون دلار تراکنش درون‌زنجیره‌ای در مدت چند ماه با رشد و پذیرش چشمگیری روبه‌رو شده است.
یواس‌دی‌سی به کاربران اجازه می‌دهد دارایی‌های خود را به‌راحتی در اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و پروتکل‌های مبتنی‌بر ترون ذخیره و مبادله کنند.
استیبل کوین USDT
USDT یا تتر نیز در شبکه ترون دردسترس است. نکته جالب درباره تترهای ترون این است که عرضه و نگه‌داری و انتقال آن روی این شبکه کاملاً رایگان و فوری انجام می‌شود.
تترهای مبتنی‌بر TRC-20 به‌طور‌ویژه کمکی برای بهبود روند انتقال و ذخیره‌سازی ارزش در اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و پروتکل‌های مبتنی‌بر ترون هستند و به کاربران اجازه می‌دهند به دور از نوسان‌های بازار، دارایی خود را در شبکه ترون مبادله کنند.
جالب است بدانید که در سال ۲۰۲۱ حجم تترهای موجود در بستر این بلاک چین از اتریوم پیشی گرفت
چگونه ترون بخریم؟
مانند هر ارز دیجیتال دیگری، توکن TRX را نیز می‌توانید از صرافی ایرانی یا صرافی خارجی بخرید. برای تهیه TRX، باید مراحل زیر را دنبال کنید. همچنین، مراحل فروش ترون مشابه خرید آن است.
خرید ترون از صرافی ایرانی
با جست‌وجوی عبارت «خرید ترون» در گوگل، با فهرستی از صرافی‌های ایرانی روبه‌رو می‌شوید که پس از ورود به پلتفرم و اطمینان از اعتبار صرافی، می‌توانید در آن ثبت‌نام و احراز هویت کنید.
پس از ایجاد حساب کاربری، خرید TRX به‌راحتی با انتقال پول از کارت بانکی به پلتفرم صرافی و کلیک روی گزینه «خرید» انجام می‌شود.
خرید ترون از صرافی خارجی
اگر قصد دارید از صرافی‌های خارجی TRX بخرید، ابتدا باید مقداری بیت کوین یا استیبل کوینی مانند دای (DAI) از یکی از صرافی‌های داخلی تهیه کنید و سپس، آن را به حساب خود در صرافی مدنظر خارجی انتقال دهید. مرحله بعد، معاوضه دارایی‌تان با ترون است.
اگر قصد دارید که از صرافی خارجی خرید کنید، حتماً محدودیت‌های مربوط به کاربران ایرانی را در نظر بگیرید. کاربران ایرانی در صرافی‌های خارجی، به‌ویژه صرافی‌هایی که احراز هویت در آن‌ها الزامی است، با ریسک مسدود شدن حساب روبه‌رو هستند.
تفاوت اتریوم و ترون چیست؟
تفاوت‌هایی ساختاری مانند الگوریتم اجماع اثبات سهام نمایندگی‌شده دربرابر الگوریتم اثبات سهام اتریوم باعث ایجاد تفاوت‌های اساسی بین این دو پلتفرم می‌شود.
ترون درمقایسه‌با اتریوم شبکه‌ای سریع‌تر و بسیار ارزان‌تر است؛ اما از‌نظر تمرکززدایی و امنیت، هنوز اتریوم حرف‌های بیشتری برای گفتن دارد. همچنین، به‌نظر می‌رسد به‌روزرسانی‌های متعدد اتریوم این شبکه را در برابر احتمال حمله‌ها، مقاوم‌تر از ترون می‌کند.
کاربردهای ترون چیست؟
علاوه‌بر هدف اصلی این شبکه، یعنی ساخت پلتفرمی غیرمتمرکز برای توزیع محتوای دیجیتال، ترون ابزارهای ضروری را برای ایجاد و اجرای قراردادهای هوشمند متنوع در حوزه‌های مختلف از‌جمله صنعت گیمینگ و امور مالی غیرمتمرکز، به‌ویژه پلتفرم‌های وام‌دهی ارائه می‌دهد.
ساخت توکن‌های غیر مثلی با امکان مبادله سریع‌تر و ارزان‌تر هم یکی دیگر از کاربردهای آن است.
بهترین کیف پول‌های ترون کدام است؟
پاسخ به این سؤال که بهترین کیف پول ترون چیست کمی سخت است؛ اما وب‌سایت اصلی ترون ۲۳ کیف پول مورد تایید خود را معرفی کرده است.
در میان این گزینه‌ها، اگر به‌دنبال بیشترین امنیت هستید، پیشنهاد می‌کنیم کیف پولی سخت‌افزاری مانند لجر را انتخاب کنید و اگر ترجیح می‌دهید کیف پولتان را روی دستگاه‌های تلفن‌همراه همه‌جا در دسترس داشته باشید، کیف پول‌های نرم‌افزاری و موبایلی مانند تراست والت و اتمیک والت (Atomic Wallet) و گاردا (Guarda) برایتان مناسب‌تر هستند.
کسب درآمد به سبک جدید، در این رابطه بخوانید، گوش کن، بیت کوین بگیر.
پر سود باشید.