شاخص MVRV چیست؟ (تشخیص کف و سقف قیمت ارز دیجیتال(رمزدارایی))

بازار ارزهای دیجیتال(رمزدارایی‌ها) پر از نوسانات شدید است و معامله‌گران همواره به دنبال ابزارهایی برای شناسایی نقاط ورود و خروج مناسب هستند.

یکی از شاخص‌های محبوب در تحلیل آنچین، شاخص MVRV است که به کمک آن می‌توان کف و سقف قیمتی ارزهای دیجیتال(رمزدارایی‌ها) را تخمین زد. این شاخص به ویژه در تحلیل قیمت بیت‌کوین و سایر رمزارزهای(رمزدارایی‌های) مهم کاربرد زیادی دارد.

در این مقاله، به طور کامل مفهوم شاخص MVRV، نحوه محاسبه آن، کاربردهایش در تشخیص کف و سقف قیمت، محدودیت‌های آن و مقایسه‌اش با دیگر شاخص‌های تحلیل آنچین بررسی خواهد شد.

شاخص MVRV چیست؟

شاخص MVRV (Market Value to Realized Value) یکی از مهم‌ترین شاخص‌های تحلیل آنچین در بازار ارزهای دیجیتال(رمزدارایی‌ها) است که نسبت ارزش بازار (Market Cap) به ارزش تحقق‌یافته (Realized Cap) را نشان می‌دهد.

این شاخص به معامله‌گران و تحلیل‌گران کمک می‌کند که بفهمند آیا یک ارز دیجیتال(رمزدارایی‌) در حال حاضر بیش از حد ارزش‌گذاری شده (Overvalued) یا کمتر از ارزش واقعی خود قیمت‌گذاری شده (Undervalued) است.

چرا شاخص MVRV مهم است؟

در بازارهای سنتی، از شاخص‌هایی مانند نسبت قیمت به درآمد (P/E Ratio) برای ارزش‌گذاری سهام استفاده می‌شود. اما در بازار ارزهای دیجیتال(رمزدارایی‌‌ها)، چون بیشتر دارایی‌ها بدون درآمد و سود تقسیمی هستند، باید روش‌های دیگری برای ارزش‌گذاری پیدا کرد.

شاخص MVRV یکی از بهترین ابزارها برای این کار است، زیرا مبنای آن، رفتار واقعی سرمایه‌گذاران در خرید و فروش کوین‌ها است.

فرمول محاسبه شاخص MVRV

الف) ارزش بازار (Market Cap) چیست؟

ارزش بازار یک رمزارز(رمزدارایی) برابر است با:

ارزش بازار = قیمت فعلی × تعداد کل کوین‌های در گردش

به‌عنوان‌مثال، اگر قیمت لحظه‌ای بیت‌کوین ۵۰,۰۰۰ دلار و تعداد کل بیت‌کوین‌های در گردش ۱۹ میلیون واحد باشد، ارزش بازار آن برابر خواهد بود با:

Market Cap = 50,000 × 19,000,000 = 950,000,000,000 دلار (۹۵۰ میلیارد دلار) 

ب) ارزش تحقق‌یافته (Realized Cap) چیست؟

ارزش تحقق‌یافته به‌جای استفاده از قیمت لحظه‌ای، میانگین قیمت خرید همه کوین‌های موجود را در نظر می‌گیرد. در واقع، به آخرین قیمتی که هر کوین در بلاکچین منتقل شده است، توجه می‌شود.

برای محاسبه ارزش تحقق‌یافته، لازم است تمام تراکنش‌های یک رمزارز(رمزدارایی) از زمان پیدایش آن بررسی شود. مثلاً اگر فردی یک بیت‌کوین را در سال ۲۰۱۸ با قیمت ۶,۰۰۰ دلار خریده و تاکنون نگه داشته باشد، در ارزش تحقق‌یافته همان ۶,۰۰۰ دلار لحاظ می‌شود، نه قیمت فعلی بازار.

فرمول کلی شاخص MVRV

MVRV = ارزش بازار ÷ ارزش تحقق‌یافته 

این فرمول به ما نشان می‌دهد که آیا قیمت فعلی بازار در مقایسه با میانگین قیمت خرید سرمایه‌گذاران بالا یا پایین است.

انواع شاخص MVRV

الف) شاخص MVRV روزانه (MVRV Ratio)

این شاخص، مقدار لحظه‌ای نسبت ارزش بازار به ارزش تحقق‌یافته را محاسبه می‌کند. مقدار این شاخص می‌تواند نشان دهد که آیا قیمت فعلی بیش از حد رشد کرده یا هنوز جای رشد دارد.

• اگر مقدار MVRV کمتر از ۱ باشد:
  • به این معنی است که ارزش تحقق‌یافته بیشتر از ارزش بازار است و احتمال دارد قیمت‌ها به کف نزدیک باشند.
• اگر مقدار MVRV بیشتر از ۳.۵ باشد:
  • نشان می‌دهد که ارزش بازار چندین برابر ارزش تحقق‌یافته شده است و ممکن است قیمت در محدوده سقف باشد.

ب) شاخص MVRV بلندمدت (MVRV Long/Short)

این شاخص دارندگان بلندمدت (LTH) و کوتاه‌مدت (STH) را از هم تفکیک می‌کند و نشان می‌دهد که کدام گروه در حال حاضر در سود یا ضرر است.

• اگر سرمایه‌گذاران بلندمدت در سود بالا باشند، احتمال دارد به‌زودی شروع به فروش کنند و بازار نزولی شود.
• اگر سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت در ضرر باشند، ممکن است نشان‌دهنده یک فاز انباشت باشد که قیمت‌ها به زودی رشد کنند.

ج) شاخص MVRV تعدیل‌شده (MVRV Z-Score)

این نسخه پیشرفته، نوسانات و انحراف معیار داده‌ها را در نظر می‌گیرد و به ما می‌گوید که قیمت در مقایسه با روندهای تاریخی در چه محدوده‌ای قرار دارد.

نحوه استفاده از شاخص MVRV برای تشخیص کف و سقف قیمت

الف) تشخیص نواحی کف قیمت (Undervalued Zone)

اگر مقدار MVRV به زیر ۱.۲ برسد، معمولاً نشان‌دهنده آن است که بازار در شرایطی قرار دارد که قیمت بسیار پایین‌تر از ارزش واقعی است. در این شرایط:

• معمولاً زمان خوبی برای خرید است.
• سرمایه‌گذاران بلندمدت (HODLers) شروع به انباشت می‌کنند.
•  فاز نزولی ممکن است به پایان برسد و روند صعودی جدیدی آغاز شود.

مثال: در مارس ۲۰۲۰، زمانی که بیت‌کوین به ۳,۸۰۰ دلار سقوط کرد، مقدار MVRV به زیر ۱ رسید که نشانه‌ای قوی از کف قیمتی بود.

ب) تشخیص نواحی سقف قیمت (Overvalued Zone)

اگر مقدار MVRV از ۳.۵ تا ۴ عبور کند، نشان می‌دهد که بازار در حال رسیدن به یک حباب قیمتی است. در این شرایط:

• ریسک فروش بالا می‌رود.
• احتمال اصلاح قیمت زیاد است.
• نهنگ‌ها و سرمایه‌گذاران بزرگ شروع به فروش می‌کنند.

مثال: در دسامبر ۲۰۱۷، زمانی که بیت‌کوین به ۲۰,۰۰۰ دلار رسید، مقدار MVRV به بالای ۴.۵ رسید که نشانه‌ای از اشباع خرید و اصلاح قیمت بود.

محدودیت‌ها و نقاط ضعف شاخص MVRV

با وجود اینکه MVRV یک ابزار قدرتمند است، اما دارای محدودیت‌هایی نیز می‌باشد:

• وابستگی به داده‌های آنچین
  • MVRV تنها داده‌های درون بلاکچین را در نظر می‌گیرد و عواملی مانند اخبار، رویدادهای جهانی، سیاست‌های پولی و احساسات بازار را در نظر نمی‌گیرد.
• عدم دقت در شرایط نوسانی
  • گاهی اوقات، شاخص MVRV نمی‌تواند به‌درستی کف و سقف‌های قیمتی را شناسایی کند. برای مثال، در سال ۲۰۲۱، بازار همچنان به رشد ادامه داد، درحالی‌که MVRV از ۳.۵ عبور کرده بود.
• تفاوت بین رمزارزها
  • مقدار استاندارد MVRV برای هر رمزارز(رمزدارایی) متفاوت است. به‌عنوان‌مثال، مقدار ۳.۵ ممکن است برای بیت‌کوین نشان‌دهنده حباب قیمتی باشد، اما برای یک آلت‌کوین کم‌حجم ممکن است شرایط متفاوتی داشته باشد.
• امکان تأخیر در سیگنال‌دهی
  • گاهی اوقات، MVRV دیرتر از زمان واقعی تغییر روند را نشان می‌دهد و ممکن است معامله‌گران سیگنال‌های خرید و فروش را با تأخیر دریافت کنند.
• تأثیر تراکنش‌های بزرگ
  • اگر یک نهنگ مقدار زیادی از یک ارز دیجیتال(رمزدارایی) را جابه‌جا کند، مقدار ارزش تحقق‌یافته تغییر زیادی خواهد کرد و ممکن است شاخص MVRV را تحت تأثیر قرار دهد.

در ادامه مقاله به مقایسه MVRV با سایر شاخص‌های تحلیل آنچین و بررسی کامل روش‌های استفاده از آن در ترکیب با سایر ابزارهای تحلیلی خواهیم پرداخت.

تفاوت شاخص MVRV با سایر شاخص‌های تحلیل آنچین

شاخص MVRV یکی از ابزارهای مهم برای تحلیل رفتار سرمایه‌گذاران در بازار ارزهای دیجیتال(رمزدارایی‌ها) است. بااین‌حال، شاخص‌های دیگری نیز وجود دارند که تحلیل‌گران از آن‌ها برای بررسی وضعیت بازار استفاده می‌کنند.

در این بخش، MVRV را با چند شاخص دیگر مقایسه می‌کنیم تا ببینیم چه تفاوت‌هایی با آن‌ها دارد.

تفاوت MVRV با شاخص NVT (ارزش شبکه به تراکنش)

شاخص MVRV نسبت ارزش بازار به ارزش تحقق‌یافته را بررسی می‌کند و به ما می‌گوید که آیا قیمت فعلی نسبت به میانگین قیمت خرید سرمایه‌گذاران بالا یا پایین است.

شاخص NVT (Network Value to Transactions) ارزش بازار یک رمزارز(رمزدارایی) را با حجم تراکنش‌های انجام‌شده در شبکه مقایسه می‌کند.

کاربرد اصلی NVT:

• اگر مقدار NVT بالا باشد، نشان‌دهنده این است که قیمت رمزارز(رمزدارایی) بالاست ولی تراکنش‌های زیادی انجام نمی‌شود، که ممکن است نشانه‌ای از حباب قیمتی باشد.
• اگر مقدار NVT پایین باشد، یعنی ارزش بازار در مقایسه با حجم تراکنش‌های واقعی منطقی است، که می‌تواند نشانه‌ای از ارزش‌گذاری صحیح باشد.

نتیجه: MVRV بیشتر روی قیمت و سود سرمایه‌گذاران تمرکز دارد، درحالی‌که NVT روی میزان فعالیت شبکه تأکید دارد.

تفاوت MVRV با شاخص SOPR (نسبت سود خروجی سرمایه‌گذاران)

شاخص MVRV نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران چقدر در سود یا زیان هستند.

شاخص SOPR (Spent Output Profit Ratio) بررسی می‌کند که آیا کوین‌هایی که در حال حاضر فروخته می‌شوند، با سود فروخته می‌شوند یا با ضرر.

کاربرد اصلی SOPR:

• اگر مقدار SOPR بیشتر از ۱ باشد، نشان می‌دهد که اکثر کوین‌هایی که فروخته می‌شوند، در سود هستند.
• اگر مقدار SOPR کمتر از ۱ باشد، یعنی سرمایه‌گذاران کوین‌های خود را با ضرر می‌فروشند.

نتیجه: MVRV یک شاخص کلی برای ارزش‌گذاری بازار است، اما SOPR بیشتر روی رفتار فروشندگان در لحظه تمرکز دارد.

تفاوت MVRV با شاخص RHODL

شاخص MVRV روی نسبت ارزش بازار به ارزش تحقق‌یافته تمرکز دارد.

شاخص RHODL میانگین سنی کوین‌هایی که در حال حاضر نگهداری می‌شوند را بررسی می‌کند.

کاربرد اصلی RHODL:

• اگر بیشتر کوین‌های در گردش جدید باشند (یعنی به‌تازگی خریداری شده باشند)، ممکن است نشانه‌ای از بازار صعودی باشد.
• اگر بیشتر کوین‌های در گردش قدیمی باشند (یعنی مدت زیادی هولد شده باشند)، معمولاً نشان‌دهنده یک فاز انباشت یا کاهش نوسانات است.

نتیجه: MVRV بیشتر به ارزش بازار و سود سرمایه‌گذاران نگاه می‌کند، اما RHODL به مدت زمان نگهداری کوین‌ها توجه دارد.

نتیجه‌گیری

شاخص MVRV یکی از بهترین ابزارهای تحلیل آنچین است که به معامله‌گران کمک می‌کند تا کف و سقف قیمتی ارزهای‌دیجیتال(رمزدارایی) را تشخیص دهند.

این شاخص با مقایسه ارزش بازار و ارزش تحقق‌یافته، نشان می‌دهد که آیا یک رمزارز(رمزدارایی) بیش از حد رشد کرده (Overvalued) یا پایین‌تر از ارزش واقعی خود معامله می‌شود (Undervalued).

هنگامی که مقدار MVRV کمتر از ۱.۲ باشد، احتمال دارد قیمت در کف باشد و فرصت خرید فراهم شود.

اگر مقدار MVRV از ۳.۵ عبور کند، امکان اصلاح قیمتی و کاهش قیمت افزایش پیدا می‌کند.

بااین‌حال، نباید فقط به MVRV تکیه کرد. بلکه بهتر است در کنار سایر شاخص‌ها، مانند SOPR، NVT و RHODL استفاده شود تا تحلیل دقیق‌تری از شرایط بازار ارائه شود.

سوالات متداول