دنیای ارزهای دیجیتال(رمزداراییها) هر روز شاهد پدید آمدن پروژه های جدید و خلاقانه با هدف تغییر نظام‌های مالی سنتی است. یکی از این پروژه‌ها، کامپاند (Compound) است که یک پروتکل وام‌دهی غیرمتمرکز محسوب می‌شود.
این پروتکل به کاربران اجازه می‌دهد که دارایی‌های دیجیتال خود را به‌صورت وام در اختیار دیگران قرار دهند و در ازای آن سود دریافت کنند.
کامپاند بخشی از مفهوم دیفای (DeFi) یا امور مالی غیرمتمرکز است که هدف آن حذف واسطه‌های مالی مانند بانک‌ها و ارائه خدمات مالی بر بستر بلاک‌چین و بدون دخالت شخص ثالث است.
اما کامپاند چگونه کار می‌کند؟ چه ویژگی‌هایی دارد و چرا مورد توجه کاربران قرار گرفته است؟ در این مقاله، به تمام این سؤالات پاسخ خواهیم داد.
آشنایی با کامپاند (Compound)
کامپاند یک پروتکل مبتنی بر بلاک‌چین اتریوم است که امکان وام‌دهی و وام‌گیری دارایی‌های دیجیتال را به‌صورت غیرمتمرکز فراهم می‌کند. کاربران می‌توانند دارایی‌های خود را در این پروتکل سپرده‌گذاری کنند و سود دریافت کنند یا با وثیقه‌گذاری دارایی‌ها، وام بگیرند.
این سیستم برخلاف بانک‌های سنتی، کاملاً بر پایه قراردادهای هوشمند کار می‌کند و نیازی به واسطه‌ها ندارد. قراردادهای هوشمند همان برنامه‌های خوداجرا هستند که روی بلاک‌چین پیاده‌سازی می‌شوند و معاملات را به‌صورت خودکار انجام می‌دهند.
تاریخچه و توسعه‌دهندگان کامپاند
پروژه کامپاند در سال ۲۰۱۸ توسط رابرت لشنر (Robert Leshner) و جفری هیز (Geoffrey Hayes) بنیان‌گذاری شد. رابرت لشنر قبلاً در حوزه فین‌تک فعالیت داشته و ایده ایجاد یک پروتکل وام‌دهی غیرمتمرکز را مطرح کرده بود.
شرکت Compound Labs توسعه و نگهداری این پروتکل را بر عهده دارد. نسخه دوم کامپاند در سال ۲۰۱۹ منتشر شد و ویژگی‌های جدیدی مانند بازارهای پولی چندگانه را معرفی کرد.
در سال ۲۰۲۰، توکن COMP به کاربران معرفی شد که نقش کلیدی در مدیریت و حکمرانی این پروتکل دارد.
کامپاند چگونه کار می‌کند؟
پروتکل کامپاند به کاربران اجازه می‌دهد که دارایی‌های خود را در یک استخر نقدینگی (Liquidity Pool) سپرده‌گذاری کنند. سپس این دارایی‌ها به‌صورت وام در اختیار دیگر کاربران قرار می‌گیرد و سود حاصل از آن بین تأمین‌کنندگان نقدینگی توزیع می‌شود.
مراحل کار با کامپاند:
- سپرده‌گذاری (Lending):
- کاربران دارایی‌های خود را به قرارداد هوشمند واریز می‌کنند.
- وام‌گیری (Borrowing):
- کاربران می‌توانند با وثیقه‌گذاری دارایی‌های خود، وام بگیرند.
- دریافت سود:
- کسانی که دارایی‌های خود را در کامپاند سپرده‌گذاری کرده‌اند، سود دریافت می‌کنند.
هر دارایی در این پروتکل دارای نرخ بهره متغیر است که بر اساس میزان عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.
ویژگی‌های اصلی پروتکل کامپاند
- غیرمتمرکز بودن:
- همه تراکنش‌ها از طریق قراردادهای هوشمند انجام می‌شوند.
- مدیریت جامعه محور:
- دارندگان توکن COMP می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های پروتکل مشارکت کنند.
- بازارهای پولی چندگانه:
- کاربران می‌توانند دارایی‌های مختلفی را در کامپاند سپرده‌گذاری کنند.
- کارایی بالا:
- معاملات و وام‌ها به‌صورت خودکار و بدون نیاز به واسطه انجام می‌شوند.
توکن کامپ (COMP) و نقش آن در اکوسیستم
توکن کامپ (COMP)، ارز دیجیتال(رمزدارایی) بومی پروتکل کامپاند است که نقش کلیدی در مدیریت و حکمرانی این پلتفرم دارد. این توکن در ابتدا با هدف غیرمتمرکزسازی تصمیم‌گیری‌ها و افزایش مشارکت کاربران در توسعه کامپاند طراحی شد.
در حال حاضر، توکن COMP برای دو هدف اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد:
حاکمیت (Governance)
دارندگان توکن COMP می‌توانند در رأی‌گیری‌های مربوط به تغییرات و به‌روزرسانی‌های پروتکل شرکت کنند. این تغییرات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- تعیین نرخ بهره برای دارایی‌های مختلف
- افزودن یا حذف رمزارزهای جدید از لیست دارایی‌های قابل وام‌دهی
- تغییر قوانین وثیقه‌گذاری و میزان وام مجاز
توزیع بین کاربران
کامپاند به‌منظور تشویق کاربران به فعالیت در شبکه، توکن COMP را به دو گروه پاداش می‌دهد:
- سپرده‌گذاران (Lenders):
- کسانی که دارایی‌های خود را در پروتکل قفل کرده‌اند.
- وام‌گیرندگان (Borrowers):
- کسانی که از این استخر نقدینگی وام گرفته‌اند.
پاداش‌های COMP به‌طور خودکار و بر اساس میزان تعامل کاربران با پروتکل توزیع می‌شوند.
عرضه و توزیع توکن COMP
میزان عرضه کل توکن COMP ده میلیون واحد است که به‌مرورزمان و طبق یک برنامه مشخص توزیع خواهد شد.
نحوه کسب درآمد از کامپاند
کامپاند یکی از بهترین روش‌های کسب درآمد غیرفعال (Passive Income) در حوزه دیفای است. کاربران می‌توانند از روش‌های مختلفی در این پلتفرم سود کسب کنند که در ادامه توضیح داده شده است:
سپرده‌گذاری و دریافت سود
اگر دارایی دیجیتال (مثلاً اتر، دای یا USDC) در حساب خود دارید و از آن استفاده‌ای نمی‌کنید، می‌توانید آن را در کامپاند سپرده‌گذاری کنید و سود دریافت کنید. این سود به‌صورت خودکار و متناسب با میزان عرضه و تقاضا در شبکه محاسبه می‌شود.
مثال: فرض کنید ۱۰۰۰ دلار USDC در کامپاند سپرده‌گذاری کرده‌اید و نرخ سود سالانه ۵٪ است. در پایان سال، ۵۰ دلار سود کسب خواهید کرد.
وام‌گیری و کسب سود از طریق استراتژی‌های معاملاتی
وام‌گیری از کامپاند می‌تواند به‌عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری نیز مورد استفاده قرار بگیرد. برخی معامله‌گران از این روش برای ایجاد موقعیت‌های معاملاتی استفاده می‌کنند.
مثال:
- ۱۰ اتریوم را به‌عنوان وثیقه در کامپاند سپرده‌گذاری می‌کنید.
- معادل ۵۰٪ ارزش وثیقه، یعنی ۵ اتریوم وام می‌گیرید.
- با ۵ اتریوم دریافتی، یک رمزارز(رمزدارایی) دیگر می‌خرید و در صورت افزایش قیمت آن، سود می‌کنید.
دریافت توکن COMP به‌عنوان پاداش
هر کاربری که در کامپاند فعالیت کند (چه به‌عنوان وام‌دهنده و چه وام‌گیرنده)، توکن COMP دریافت می‌کند. این توکن‌ها را می‌توان فروخت یا نگه داشت و در رأی‌گیری‌های شبکه شرکت کرد.
مزایا و معایب کامپاند
کامپاند یکی از محبوب‌ترین پروتکل‌های وام‌دهی غیرمتمرکز است، اما مانند هر فناوری دیگری، نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارد.
مزایای کامپاند
- غیرمتمرکز بودن
- کامپاند بدون نیاز به بانک‌ها و واسطه‌های مالی فعالیت می‌کند. این یعنی هیچ نهادی نمی‌تواند دارایی کاربران را کنترل کند یا محدودیت‌هایی روی آن اعمال کند.
- دریافت سود از دارایی‌های غیرفعال
- اگر دارایی دیجیتالی دارید که از آن استفاده‌ای نمی‌کنید، می‌توانید آن را در کامپاند سپرده‌گذاری کنید و سود بگیرید.
- انعطاف‌پذیری بالا در وام‌گیری
- کاربران می‌توانند هر مقدار که می‌خواهند، متناسب با وثیقه‌ای که سپرده‌گذاری کرده‌اند، وام بگیرند.
- شفافیت و امنیت قراردادهای هوشمند
- کدهای کامپاند متن‌باز هستند و توسط شرکت‌های امنیتی مختلف بررسی شده‌اند.
معایب کامپاند
- ریسک‌های امنیتی قراردادهای هوشمند
- هرچند کامپاند امنیت بالایی دارد، اما در گذشته برخی قراردادهای هوشمند در پروژه‌های دیگر دچار حمله و هک شده‌اند. اگر یک ضعف امنیتی در کامپاند شناسایی شود، ممکن است سرمایه کاربران در معرض خطر قرار بگیرد.
- نوسان زیاد نرخ بهره
- نرخ بهره در کامپاند به‌صورت پویا و بر اساس عرضه و تقاضا تغییر می‌کند. بنابراین ممکن است سودی که امروز دریافت می‌کنید، فردا کاهش پیدا کند.
- لزوم وثیقه‌گذاری بیش از مقدار وام دریافتی
- کامپاند برای جلوگیری از نکول وام‌ها، از مدل وثیقه‌گذاری بیش از حد (Overcollateralization) استفاده می‌کند. این یعنی شما نمی‌توانید ۱۰۰٪ ارزش وثیقه خود را وام بگیرید.
تفاوت کامپاند با سایر پروتکل‌های وام‌دهی
کامپاند در کنار دو پروتکل دیگر، یعنی آوه (Aave) و میکر (Maker) از برترین پروژه‌های وام‌دهی در دیفای است. اما تفاوت‌های مهمی با آن‌ها دارد.
یکی از مزیت‌های کامپاند نسبت به آوه این است که فرایند وام‌گیری و سپرده‌گذاری در آن ساده‌تر است و کاربر بدون نیاز به تنظیمات پیچیده می‌تواند وارد این پلتفرم شود.
آینده و چشم‌انداز رمزارز کامپاند
پروتکل کامپاند به دلیل نوآوری‌های خود، آینده روشنی دارد. کامپاند در برابر رقبایی مانند آوه، میکر و دیگر پروژه‌های جدید قرار دارد. برای باقی ماندن در صدر، این پروتکل باید ویژگی‌های جدیدی را ارائه کند و نرخ‌های بهره رقابتی‌تری داشته باشد.
در مجموع، اگر تیم توسعه کامپاند بتواند به روند نوآوری خود ادامه دهد، می‌توان انتظار داشت که این پروتکل همچنان یکی از پلتفرم‌های پیشرو در دنیای دیفای باقی بماند.
نتیجه‌گیری
کامپاند یکی از پیشروترین پروتکل‌های دیفای است که امکان وام‌دهی غیرمتمرکز را فراهم می‌کند. این پروتکل مزایای متعددی دارد و آینده روشنی برای آن پیش‌بینی می‌شود
سوالات متداول
آیا کامپاند امن است؟
کامپاند از قراردادهای هوشمند استفاده می‌کند و کد آن به‌صورت متن‌باز (Open Source) است، اما مانند هر پروتکل دیفای، دارای ریسک‌های امنیتی است.
حداقل میزان سرمایه‌گذاری در کامپاند چقدر است؟
هیچ حداقل مشخصی برای سپرده‌گذاری وجود ندارد، اما برای دریافت سود، میزان سرمایه اهمیت دارد.
چگونه می‌توان از کامپاند وام گرفت؟
با وثیقه‌گذاری دارایی‌های دیجیتال در کامپاند، امکان وام‌گیری فراهم می‌شود.
تفاوت کامپاند با بانک‌های سنتی چیست؟
کامپاند به‌صورت غیرمتمرکز فعالیت می‌کند و نیازی به واسطه‌های مالی ندارد.
آیا امکان از دست دادن سرمایه در کامپاند وجود دارد؟
بله، در صورت کاهش ارزش وثیقه، ممکن است دارایی‌ها نقد شوند.
