بیتکوین، به عنوان نخستین و مشهورترین رمزارز جهان، از زمان معرفی خود در سال 2009 تحولی بزرگ در دنیای مالی به وجود آورده است. اما با توجه به ماهیت غیرمتمرکز و ناشناس بودن تراکنشهای آن، واکنشها و قوانین کشورهای مختلف نسبت به بیتکوین متفاوت بوده است. برخی کشورها به سرعت به قانونیسازی و پذیرش آن پرداختهاند، در حالی که برخی دیگر این رمزارز را تهدیدی برای سیستمهای مالی خود میدانند و استفاده از آن را ممنوع کردهاند. در این مقاله، به بررسی وضعیت قانونی بیتکوین در کشورهای مختلف جهان میپردازیم و دلایل پذیرش یا ممنوعیت آن را تحلیل میکنیم.
بیتکوین در کشورهای قانونی
وضعیت قانونی بیتکوین در ایالات متحده آمریکا:
ایالات متحده یکی از نخستین کشورهایی است که به بیتکوین به عنوان یک ابزار مالی قابل قبول نگاه کرد. از سال 2013، شبکه جرائم مالی وزارت خزانهداری آمریکا (FinCEN) راهنماییهایی در مورد بیتکوین صادر کرده است. بر اساس قوانین این کشور، بیتکوین به عنوان یک ارز قابل تبدیل شناخته میشود که میتواند به جای پول واقعی استفاده شود. همچنین، اداره درآمد داخلی آمریکا (IRS) بیتکوین را به عنوان دارایی مالی برای اهداف مالیاتی دستهبندی کرده است. هر کسبوکاری که به تبادل یا مدیریت بیتکوین میپردازد، باید با قوانین مربوط به پولشویی و مبارزه با تأمین مالی تروریسم مطابقت داشته باشد.
انگلستان:
انگلستان از زمان معرفی بیتکوین، استفاده از آن را قانونی اعلام کرده و با بروزرسانی قوانین خود، چارچوبی برای تنظیم فعالیتهای مرتبط با رمزارزها تدوین کرده است. قانون خدمات مالی و بازارهای انگلستان در سال 2023 بهروزرسانی شد تا داراییهای رمزارزی تحت نظارت و کنترل دقیقتری قرار گیرند. در این کشور، نه تنها بیتکوین، بلکه انواع دیگری از رمزارزها و توکنها نیز تحت قوانین خاصی قرار دارند.
اتحادیه اروپا:
اتحادیه اروپا بیتکوین و سایر رمزارزها را به عنوان داراییهای رمزارزی به رسمیت شناخته و استفاده از آنها را غیرقانونی نمیداند. با این حال، مقررات بازارهای داراییهای رمزارزی (MiCA) که از سال 2024 به مرحله اجرا درآمدهاند، چارچوبی برای نظارت بر خدمات و داراییهای رمزارزی تعیین کردهاند. هرچند کشورهای عضو اتحادیه اروپا میتوانند در مورد قانونی بودن یا نبودن رمزارزها تصمیم بگیرند، اما در صورتی که استفاده از رمزارزها در یک کشور مجاز باشد، باید قوانین MiCA رعایت شود.
وضعیت قانونی بیتکوین در کانادا:
کانادا نیز همانند ایالات متحده، موضع دوستانهای نسبت به بیتکوین دارد. اداره درآمد کانادا (CRA) بیتکوین را به عنوان یک دارایی رمزارزی تعریف کرده و هرگونه درآمد حاصل از تراکنشهای بیتکوینی را به عنوان درآمد کسبوکار یا سود سرمایه تلقی میکند. صرافیهای رمزارزی در کانادا به عنوان کسبوکارهای خدمات پولی ثبت شده و باید با قوانین مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم مطابقت داشته باشند.
استرالیا:
در استرالیا، بیتکوین به عنوان یک دارایی مالی با ارزش شناخته شده و هرگونه تراکنش با بیتکوین میتواند مشمول مالیات بر سود سرمایه (CGT) شود. اداره مالیات استرالیا (ATO) اعلام کرده که در صورت استفاده از بیتکوین برای اهداف شخصی، ممکن است مالیاتی بر سودهای حاصل از آن اعمال نشود، اما باید سوابق دقیق تراکنشها نگهداری شود.
سایر کشورهای قانونی:
علاوه بر کشورهای مذکور، بیتکوین در کشورهایی مانند فرانسه، دانمارک، آلمان، ژاپن، سوئیس، اسپانیا و اتریش نیز قانونی است و مقررات خاصی برای تنظیم فعالیتهای مرتبط با رمزارزها تدوین شده است.
بیتکوین در کشورهای غیرقانونی
- چین:
چین یکی از اولین کشورهایی بود که تصمیم به ممنوعیت کامل بیتکوین گرفت. دولت چین به دلیل نگرانیهای مربوط به بیثباتی مالی، پولشویی و فرار از سرمایه، تمامی فعالیتهای مرتبط با بیتکوین و استخراج آن را ممنوع کرد. این کشور در سال 2021 اعلام کرد که تمامی تراکنشهای رمزارزی غیرقانونی هستند و فعالیتهای مرتبط با آنها میتواند به مجازاتهای سنگینی منجر شود. - عربستان سعودی:
عربستان سعودی نیز بیتکوین را غیرقانونی اعلام کرده و استفاده از آن را به شدت محدود کرده است. مقامات سعودی اعلام کردهاند که بیتکوین به عنوان یک ابزار مالی قانونی شناخته نمیشود و هرگونه فعالیت مرتبط با آن میتواند عواقب قانونی داشته باشد. - پاکستان:
پاکستان نیز همانند عربستان سعودی، بیتکوین و سایر رمزارزها را غیرقانونی اعلام کرده است. بانک مرکزی پاکستان در سال 2018 بیانیهای صادر کرد که در آن تمامی تراکنشهای مرتبط با رمزارزها غیرقانونی اعلام شده بود. - بولیوی:
بولیوی یکی از کشورهایی است که به شدت مخالف استفاده از بیتکوین و سایر رمزارزها است. بانک مرکزی بولیوی در سال 2014 استفاده از تمامی رمزارزها را ممنوع کرد و هشدار داد که استفاده از آنها میتواند به مجازاتهای جدی منجر شود. - تونس:
تونس نیز یکی از کشورهایی است که استفاده از بیتکوین را ممنوع کرده است. مقامات تونسی اعلام کردهاند که بیتکوین میتواند به عنوان یک ابزار برای پولشویی و تأمین مالی تروریسم استفاده شود و به همین دلیل استفاده از آن غیرقانونی است.
تحلیل وضعیت قانونی بیتکوین
با بررسی وضعیت قانونی بیتکوین در کشورهای مختلف، مشخص میشود که این رمزارز در بسیاری از کشورهای توسعهیافته به عنوان یک ابزار مالی قانونی شناخته شده و تحت نظارت دقیق قرار دارد. اما در مقابل، در برخی از کشورها که نگرانیهایی درباره ثبات مالی و امنیت ملی وجود دارد، استفاده از بیتکوین به شدت محدود شده است. کشورهایی که بیتکوین را ممنوع کردهاند، معمولاً نگران استفاده از این رمزارز برای فعالیتهای غیرقانونی مانند پولشویی و تأمین مالی تروریسم هستند.
نتیجه گیری
بیتکوین به عنوان یک نوآوری بزرگ در دنیای مالی، واکنشهای متفاوتی از سوی کشورها دریافت کرده است. در حالی که بسیاری از کشورها به سرعت به پذیرش و تنظیم قوانین مرتبط با بیتکوین پرداختهاند، برخی دیگر به دلیل نگرانیهای امنیتی و اقتصادی، استفاده از آن را محدود یا ممنوع کردهاند. با توجه به روند رو به رشد بیتکوین و سایر رمزارزها، انتظار میرود که قوانین و مقررات مرتبط با آنها در سالهای آینده تکامل یابد و شاهد تغییرات بیشتری در وضعیت قانونی آنها در کشورهای مختلف باشیم.
سوالات متداول
آیا استفاده از بیتکوین در آمریکا قانونی است؟
بله، بیتکوین در آمریکا قانونی است و تحت قوانین مربوط به پولشویی و مالیات نظارت میشود.
کدام کشورها بیتکوین را ممنوع کردهاند؟
کشورهایی مانند چین، عربستان سعودی، پاکستان، بولیوی و تونس استفاده از بیتکوین را ممنوع کردهاند.
آیا استفاده از بیتکوین در اتحادیه اروپا قانونی است؟
بله، بیتکوین در اتحادیه اروپا قانونی است، اما تحت مقررات بازارهای داراییهای رمزارزی (MiCA) نظارت میشود.
آیا بیتکوین در کانادا قانونی است؟
بله، بیتکوین در کانادا قانونی است و تحت قوانین مالیاتی و مبارزه با پولشویی نظارت میشود.
چرا برخی کشورها بیتکوین را ممنوع کردهاند؟
برخی کشورها به دلیل نگرانیهای مربوط به بیثباتی مالی، پولشویی و تأمین مالی تروریسم استفاده از بیتکوین را ممنوع کردهاند.