اتریوم چیست؟

اتریوم، یکی از بزرگترین و معروف‌ترین پروژه‌های بلاکچین، به عنوان پلتفرمی پیشرفته برای اجرای قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) شناخته می‌شود. اگر بیت‌کوین را به عنوان پول دیجیتال در نظر بگیریم، اتریوم نقش یک کامپیوتر جهانی غیرمتمرکز را ایفا می‌کند. این ارز به کاربران این امکان را می‌دهد تا برنامه‌های خود را بدون نیاز به واسطه‌ها و با شفافیت کامل اجرا کنند.

این مقاله به بررسی اتریوم، تاریخچه آن، نحوه کارکرد، تفاوت‌ها با بیت‌کوین و مزایای آن می‌پردازد و به طور ویژه به ارتقاء اخیر به اتریوم 2.0 و ویژگی‌های آن نگاه می‌کند.

 تعریف اتریوم

اگر بیت کوین ادعایی برای آینده‌ی پول است، پس اتریوم چیست؟
برای کسی که تازه وارد فضای رمزنگاری شده است، با توجه به اینکه اسم اتریوم و رمزارز بومی آن یعنی اتر را در همه جا و تمام صرافی‌ها و حتی اخبار در کنار اسم بیت‌کوین می‌بیند کاملا طبیعی است که این سوال برایش به وجود بیاید که آیا اتریوم رقیب بیت‌کوین است؟ با این حال، اصلا منصفانه نیست که اتریوم را در رقابت مستقیم با بیت‌کوین بدانیم چرا که اتریوم اهداف، ویژگی ها و حتی تکنولوژی متفاوتی دارد.

ETH یک شبکه بلاکچین غیرمتمرکز است که از توکن اتر پشتیبانی می‌کند و به کاربران امکان می‌دهد تا تراکنش‌های خود را بر این بستر انجام دهند و فرصت‌های درآمدزایی زیادی از طریق استکینگ و ییلد فارمینگ و گیمینگ و ان ‌اف‌تی ها و … در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد.

بسیاری اتریوم را گام بعدی اینترنت می دانند. اگر پلتفرم‌های متمرکز مانند اپ استور را مثالی برای  وب 2.0 بدانیم، شبکه غیرمتمرکز و مبتنی بر کاربر مانند اتریوم, مثالی بسیار مناسب از وب 3.0 است. شبکه اتریوم یا به بیانی دیگر ”وب نسل آینده”، از برنامه‌های غیرمتمرکز DApps و امور مالی غیرمتمرکز DeFi و صرافی های غیرمتمرکز DEXs پشتیبانی می‌کند.

 تاریخچه اتریوم

این رمزارز از ابتدا دومین پروژه بزرگ بلاکچین در جهان نبود. Vitalik Buterin خالق اتریوم در واقع این پروژه را برای پاسخگویی به کاستی های بیت‌کوین ایجاد کرد. بوترین وایت‌پیپر این ارز را در سال 2013 منتشر کرد. در آن جزئیات قراردادهای هوشمند یا همان قراردادهای غیرقابل تغییر خودکار که امکان توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز را نوشته شده بود. در حالی که توسعه DApp قبلاً در فضای بلاک چین وجود داشت، پلتفرم‌ها قابل همکاری نبودند. بوترین قصد داشت اجتماع اتریوم را متحد کند. از نظر او، یکسان کردن شیوه اجرا و تعامل DApps تنها راه برای حفظ پذیرش هم Dapps و هم ETH برای عموم بود. بنابراین، اتریوم 1.0 متولد شد.

اتریوم ۱.۰

اتریوم ۱.۰ را به عنوان سیستم عامل ios اپل در نظر بگیرید. فضایی برای ده‌ها هزار برنامه مختلف که همگی از قوانین یکسانی پیروی می‌کنند. فقط آن مجموعه قوانین در شبکه کدگذاری می‌شود و به طور مستقل با توسعه دهندگانی که می‌توانند قوانین خود را در DApps اعمال کنند، اجرا می‌شود.

اما تفاوت بزرگی که در اینجا وجود دارد این است که دیگر قدرت مرکزی ای وجود ندارد تا بر شما و تحرکات شبکه کنترل داشته باشد و این کنترل در دست خود جامعه و کاربران شبکه است.

البته ساخت چنین شبکه ای به هیچ عنوان ارزان نیست. بنابراین، بوترین و هم بنیانگذارانش یعنی دکتر گاوین وود (Gavin Wood)، جفری ویلک(Jeffrey Wilcke)، چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson)، میهای آلیسی، آنتونی دی ایوریو (Anthony Di Iorio) و امیر چتریت(Amirchetrit) – پیش فروش نمادینی را برای جمع آوری 18.439.086 دلار در اتر برگزار کردند تا این حمایت های مالی پشتوانه ای برای توسعه های روزافزون برای این پروژه استثنایی باشد. این گروه همچنین بنیاد اتریوم را در سوئیس با ماموریت حفظ و توسعه شبکه تاسیس کرد. بلافاصله پس از آن، بوترین اعلام کرد که این بنیاد به صورت غیرانتفاعی و خارج از دخالت دولتها فعالیت خواهد کرد، که باعث شد برخی از بنیانگذاران آن را ترک کنند.

هاردفورک اتریوم

با گذشت زمان، توسعه‌دهندگان با ایده‌های غیرمتمرکز خود به اتریوم آمدند. در سال 2016، این کاربران The DAO را تأسیس کردند، یک گروه دموکراتیک که خود کاربران این پلتفرم در مورد تغییرات و پیشنهادات شبکه رای می دادند. این سازمان با یک قرارداد هوشمند پشتیبانی می‌شد و نیاز به مدیرعامل یا رئیس سازمان را از بین برد و با شیوه‌ی خودگردان به این صورت که برای هر اتفاقی که قرار بود در سازمان صورت بگیرد به رای اکثریت نیاز بود و اگر این رویداد رای نمی‌آورد در سازمان عملی نمی‌شد.

با این حال، زمانی که یک هکر ناشناس 40 میلیون دلار از دارایی های The DAO را به دلیل سوء استفاده امنیتی سرقت کرد بنیانگذاران اتریوم برای بازگرداندن این سرقت، DAO به “هارد فورک” اتریوم رای دادند که طبق آن ETH از شبکه قدیمی جدا شد و به یک پروتکل جدید ارتقا یافت و اساسا تحت یک به روز رسانی نرم افزاری بزرگ قرار گرفت. این فورک جدید نام اتریوم را حفظ کرد، در حالی که شبکه اصلی و قدیمی آن به اسم Ethereum Classic تغییر کرد و همچنان وجود دارد.

اتریوم چگونه کار می‌کند؟

مانند بیت کوین، شبکه ETH بر روی هزاران رایانه در سراسر جهان وجود دارد و این به لطف کاربرانی است که به‌عنوان گره یا همان نودها مشارکت می‌کنند و همه چیز تحت تاثیر یا کنترل یک سیستم متمرکز نیست. این باعث می‌شود که شبکه غیرمتمرکز و به شدت در برابر حملات مصون باشد و اساساً نتواند به سادگی از بین برود. به بیان دیگر اگر یک یا چند نود از کار بیفتد برای شبکه اهمیتی ندارد چرا که هزاران نود یا گره دیگر وجود دارد تا شبکه را بالا نگه دارد.

این رمزارز در اصل یک سیستم غیرمتمرکز واحد است که رایانه‌ای به نام ماشین مجازی اتریوم EVM را اجرا می‌کند. هر کامپیوتر برای تبدیل شدن به یک نود یا گره باید تاریخچه شبکه رو دانلود کند و یک نسخه کامل از آن داشته باشد و از آن پس بعد از تایید هر بلاک که شامل تراکنش‌ها و تعاملات می‌شود نسخه در دست هر نود هم به روزرسانی خواهد شد. تعاملات و تراکنش‌های شبکه در بلوک های موجود در بلاکچین اتریوم ذخیره می‌شود. ماینرها این بلوک ها را قبل از اینکه آنها به زنجیره بلوکی اصلی راه پیدا  کنند و به عنوان تاریخچه تراکنش یا دفترچه دیجیتال عمل کنند، اعتبارسنجی می‌کنند. استخراج برای تأیید تراکنش ها با نام روش اجماع اثبات کار PoW شناخته می شود.

اثبات کار در Ethereum

 هر بلوک دارای یک کد 64 رقمی منحصر به فرد است که ماینرها سعی دارند برای هر بلاک آن را شناسایی کنند. ماینرها قدرت کامپیوتر خود را برای یافتن آن کد متعهد می‌کنند و ثابت می‌کنند که این کد منحصربه‌فرد است. قدرت رایانه آنها، توانایی “اثبات” این کار است و در نتیجه ماینرها برای تلاش های خود برای یافتن این کد ETH پاداش می‌گیرند. همچنین، مانند بیت کوین، تمام تراکنش های اتریوم کاملاً عمومی هستند. ماینرها بلوک‌های تایید شده را برای بقیه شبکه پخش می‌کنند، تغییر را تأیید می‌کنند و بلوک ها را به نسخه دانلود شده همه افراد از دفتر اضافه می‌کنند. بلوک های تایید شده را نمی توان دستکاری کرد و به عنوان یک تاریخچه کامل از تمام تراکنش‌های شبکه عمل می‌کند.

پاداش ماینرهای اتریوم از طریق Gas fee

اما، اگر ماینرها برای کار خود دستمزد دریافت کنند، آن اتریوم از کجا می آید؟

هر تراکنش با کارمزدی به نام gas همراه است که توسط کاربر شروع کننده تراکنش، پرداخت می‌شود. این کارمزد به استخراج‌کننده‌ای پرداخت می‌شود که تراکنش را تأیید می‌کند و با انگیزه استخراج، آینده و تضمین امنیت شبکه را فراهم می‌کند. gas اساساً به عنوان یک محدودیت عمل و تعداد اقداماتی را که کاربر می‌تواند در هر تراکنش انجام دهد محدود می‌کند. چرا که پلتفرم‌های سوار بر شبکه اتریوم مانند یک لوپ تکرار شونده عمل می‌کنند و اگر بخشی از این لوپ تکرار شونده مخرب باشد یا مشکلی داشته باشد این gas مانع از تکرار آن می‌شود و در واقع نوعی پیشگیری محسوب می‌شود.

از آنجایی که ETH بیشتر یک توکن کاربردی است تا یک نشانه ارزش، عرضه آن بی نهایت است. اتر به طور مداوم به شکل جوایز استخراج‌کننده وارد گردش می‌شود، و پس از اینکه شبکه به سمت اثبات سهام PoS  حرکت کرد، اتریوم های جدید با عنوان پاداش استکینگ وارد گردش می‌شوند.

متاسفانه برای بسیاری، هزینه های گس اتریوم بر اساس فعالیت شبکه می تواند بسیار بالا باشد. این به این دلیل است که یک بلوک فقط میزان گس های بیشتر را در خود نگه می‌دارد. در نتیجه، ماینرها تراکنش‌هایی را با بالاترین کارمزد گس انتخاب می‌کنند، به این معنی که کاربران برای سرعت در اعتبارسنجی تراکنش‌های‌شان رقابت می‌کنند و مانند یک مزایده مداوم قیمت‌های بیشتری را برای تایید توسط ماینرها پیشنهاد می‌کنند. این رقابت هزینه ها را بالاتر و بالاتر می‌برد و در زمان‌های شلوغ شبکه را بسیار گران می‌کند. ازدحام شبکه یک مشکل مهم است که به طور ویژه در اتریوم 2.0 به مبحث مقیاس پذیری شبکه پرداخته می‌شود.

تعاملات Dapp ها روی شبکه اتریوم

تعاملات در Dappهای شبکه اتریوم به ارز دیجیتال نیاز دارد که در یک کیف پول ذخیره می‌شود. این کیف پول به DApps متصل می‌شود و به عنوان گذرنامه ای برای اکوسیستم اتریوم عمل می‌کند. از آنجا، هر کسی می‌تواند اقلامی را خریداری کند، بازی کند، پول قرض دهد و انواع فعالیت‌ها را درست مانند اینترنت سنتی انجام دهد.

اما بزرگترین و مهمترین تفاوت در وب سنتی یا همان وب 2.0 با وب 3.0 این است که در وب سنتی همه چیز رایگان است چرا که به طور ظالمانه‌ای سیستم های کنترل کننده و متمرکز پشت آن از شخصی ترین تا عمومی ترین اطلاعات شما را در اختیار می‌گیرند و شما هیچ حریم شخصی‌ای ندارید و سپس این اطلاعات و داده های کاربران را با قیمت‌های نجومی به دیگر سازمانها می‌فروشند و درآمدزایی می‌کنند.جالب است بدانید که صنعت خرید و فروش اطلاعات حجم بازاری بیشتر از تجارت نفت دارد.

کریپتوکارنسی در اینجا جای داده را گرفت؛ به این معنی که کاربران می توانند به صورت ناشناس تعامل داشته باشند و دارای حریم خصوصی باشند. این همچنین به این معنی است که استفاده از DApp بدون تبعیض است. به عنوان مثال، هیچ برنامه وام دهی یا بانکی نمی‌تواند کسی را بر اساس نژاد یا وضعیت مالی رد کند یا به بیان دیگر استفاده از برنامه ها و پلتفرم های غیرمتمرکز نیازی به احراز هویت ندارد. یک واسطه مانند بانک نمی‌تواند تراکنشی که دوست ندارد یا مشکوک می‌داند، مسدود کند. کاربران کنترل می‌کنند که چه کاری انجام می‌دهند و چگونه آن را انجام می‌دهند، به همین دلیل است که بسیاری این ارز را وب 3.0 می دانند – آینده تعامل وب.

ETH در مقابل BTC

مزایای ETH

اتریوم مزایای بسیاری دارد، از جمله:

• – اجرای قراردادهای هوشمند بدون واسطه
• – پشتیبانی از برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps)
• – امنیت بالا و مقاومت در برابر حملات
• – امکان درآمدزایی از طریق استکینگ و ییلد فارمینگ
• – حفظ حریم خصوصی کاربران و عدم نیاز به احراز هویت
  

      

نگاهی به اتریوم 2.0

اتریوم 2.0 یک ارتقاء بزرگ به شبکه اتریوم است که به منظور حل مشکلات مقیاس‌پذیری و کاهش هزینه‌های تراکنش‌ها طراحی شد. این ارتقاء شامل حرکت از روش اجماع اثبات کار (PoW) به اثبات سهام (PoS) و معرفی شاردینگ برای بهبود عملکرد شبکه است. اتریوم 2.0 به تدریج در چند فاز اجرا می‌شود و انتظار می‌رود تا سال‌های آینده کامل شود.

نتیجه‌گیری

اتریوم به عنوان یکی از پیشروترین پروژه‌های بلاکچین، نه تنها به عنوان یک ارزدیجیتال بلکه به عنوان یک پلتفرم برای اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند شناخته می‌شود. با توجه به مزایای فراوان آن و ارتقاء به اتریوم 2.0، انتظار می‌رود که اتریوم نقش بسیار مهمی در آینده تعاملات وب و امور مالی غیرمتمرکز ایفا کند.

سوالات متداول