در دنیای پرشتاب فناوری بلاکچین، پولکادات به عنوان یکی از نوآورانهترین و پیشروترین پروژهها شناخته میشود. این پلتفرم توسط گاوین وود، یکی از بنیانگذاران اتریوم و با هدف ایجاد یک اینترنت غیرمتمرکز و ایمن طراحی شد. این رمزارز با استفاده از پاراچینها و لایه رله خود، به بلاکچینهای مستقل اجازه میدهد تا بهصورت امن و مقیاسپذیر با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
در این مقاله، به بررسی ساختار فنی، تاریخچه، و چشماندازهای آینده پولکادات خواهیم پرداخت و به ویژگیهای کلیدی مانند مقیاسگذاری الاستیک و سیستم حکومتی OpenGov میپردازیم. همچنین به توسعههای جدیدی که قصد دارند شبکه را به سطح بالاتری از کارایی و عملکرد برسانند، خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا دنیای هیجانانگیز پولکادات را کشف کنیم.
تاریخچه پولکادات
گاوین وود (یکی از بنیانگذاران اتریوم) ایده Polkadot را مطرح کرد و اولین نسخه از وایت پیپر آن را در اکتبر ۲۰۱۶ منتشر کرد. این پروژه برای فراهم کردن لایهای پایه برای اینترنت غیرمتمرکز مطرح شد که در آن بلاکچینهای مستقل بتوانند به صورت امن با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
پیش از انتشار وایت پیپر پولکادات، گاوین وود در ژانویه ۲۰۱۶ بنیاد اتریوم را ترک کرد و یک شرکت تجاری به نام Ethcore تأسیس کرد. این شرکت ابتدا بر توسعه اتریوم کار میکرد اما به تدریج به Parity Technologies تغییر نام داد و تمرکز خود را بر روی پولکادات معطوف کرد.
پولکادات در ۲۰۱۷
در سال ۲۰۱۷، وود و پیتر چابان بنیاد Web3 W3F را تاسیس کردند، که یک نهاد غیردولتی بود و به عنوان پروژه اصلی از پولکادات حمایت میکرد. اکتبر ۲۰۱۷، W3F برای Polkadot یک ICO برگزار کرد. در تاریخ ۶ نوامبر ۲۰۱۷، یک آسیبپذیری در کیف پول چند امضایی که وجوه ICO را نگهداری میکرد رخ داد و مورد سوءاستفاده قرار گرفت و حدود ۵۱۳,۷۷۴ اتر (معادل ۱۵۵ میلیون دلار در آن زمان) از سرمایه Parity Technologies منجمد شد.
۲۰۱۹ – ۲۰۲۱
Parity Technologies نسخه اولیه کد و طراحی پولکادات را تحت نام Kusama در سپتامبر ۲۰۱۹ راهاندازی کرد. Kusama به عنوان بستری برای آزمایش تغییرات و ویژگیهای جدید این ارز عمل میکرد. شبکه اصلی آن در ۲۶ می ۲۰۲۰ راهاندازی شد. این پروژه رویکرد تدریجی به سمت غیرمتمرکزسازی اتخاذ کرد که در آن W3F کنترل یکجانبه بر تغییرات پروتکل داشت و در ژوئیه ۲۰۲۰ این کنترل را کنار گذاشت و انتقالهای توکن بومی پولکادات، DOT، در آگوست ۲۰۲۰ فعال شد.
پاراچینهای پولکادات در اواخر سال ۲۰۲۱ راهاندازی شدند، اولین حراج اسلات پاراچین در ۱۱ نوامبر ۲۰۲۱ آغاز شد و توسط Acala برنده شد. حدود یک ماه بعد، در ۱۷ دسامبر ۲۰۲۱، این رمزارز راهاندازی چند مرحلهای خود را با فعال شدن پنج پاراچین اول بر روی زنجیره تکمیل کرد.
پولکادات در ۲۰۲۲
در ۴ می ۲۰۲۲، فرمت XCM پولکادات راهاندازی شد. XCM یک فرمت پیامرسانی است که پیامهای بین پاراچینها را استاندارد سازی میکند و امکان تعاملپذیری بیشتری را فراهم میکند. در ژوئیه ۲۰۲۲، نسخه بعدی حکومت پولکادات، OpenGov، اعلام شد و در ۲۳ نوامبر ۲۰۲۲ بر روی Kusama فعال شد.
۲۰۲۳
پولکادات در نیمه اول 2023
در ۱۵ ژوئن ۲۰۲۳، سیستم حکومتی OpenGov بر روی شبکه اصلی پولکادات پیادهسازی شد که در آن شورا و کمیتههای فنی از فرآیند حکومتی حذف شدند و با Fellowship فنی جایگزین شدند.
همچنین در ۱۵ ژوئن ۲۰۲۳، پولکادات XCM V3 را راهاندازی کرد، یک ارتقاء به فرمت پیامرسانی XCM که قابلیتهای پیشرفتهای مانند برنامهپذیری، قابلیت اتصال به شبکههای خارجی، قفلگذاری بین زنجیرهای، مکانیسمهای پرداخت هزینه بهبود یافته و پشتیبانی از توکنهای غیرقابل معاوضه (NFT) را معرفی کرد.
پولکادات در نیمه دوم 2023
در ۱۹ ژوئیه ۲۰۲۳، پولکادات اعلام کرد که “Polkadot 1.0” را به طور کامل راهاندازی و تمامی ویژگیها و قابلیتهای ذکر شده در وایت پیپر این رمزارز را تکمیل کرده است. به عنوان بخشی از این انتشار، کد پایه زمان اجرای آن به GitHub تحت مدیریت Fellowship منتقل شد که توسط جامعه از طریق OpenGov و Fellowship فنی مدیریت میشود.
در ۱۰ اکتبر ۲۰۲۳، Parity Technologies اعلام کرد که “بازار به طور مؤثرتری توسط جامعه وسیعتر پولکادات هدایت خواهد شد. بنابراین، Parity عملکردهای خود را در بازار متوقف میکند تا فضایی برای ظهور رهبران جدید اکوسیستم فراتر از Parity باز کند.” اما هیچ توضیح دیگری از سوی Parity Technologies درباره معنای “بازار” یا “رهبران جدید اکوسیستم” ارائه نشد.
در ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۳، پیشنهاد حکومتی RFC-0032: Minimal Relay معرفی شد که پیشنهاد میکرد تا عملکردهای کاربری نهایی بر روی زنجیره رله پولکادات مانند سهامگذاری، انتخابات اعتبارسنجان، رأیگیری حکومتی و مشارکت در حراج اسلات پاراچین به پاراچینهای سیستمی منتقل شود تا فضای بلاک به ایمن ترین شکل ممکن برسد.
کنفرانس Decode 2023 پولکادات
در کنفرانس Decoded پولکادات در ژوئن ۲۰۲۳، گوین وود پیشنهاد کرد که حراجهای پاراچین و مدل کلی این ارز به عنوان بخشی از “Polkadot 2.0” مورد بازنگری قرار گیرد. به طور خاص، Polkadot 2.0 مدل Agile Coretime را معرفی میکند، یک بازار برای تخصیص زمان بر روی پاراچینها از طریق NFTها، که دسترسی بیشتر به منابع را امکانپذیر میکند. توسعه Agile Coretime بخشی از CoreJam (Collect-Refine-Join-Accumulate) است، یک توسعه بزرگتر برای بازطراحی نحوه پردازش اطلاعات و بار کاری پاراچین توسط زنجیره رله. در ۲۰ فوریه ۲۰۲۴، تیم Parity Technologies اعلام کرد که:
Agile Coretime بر روی شبکه آزمایشی Westend پولکادات پیادهسازی شد.علاوه بر این، تیم قصد دارد پاراتریدها (پاراچینهای درخواستی) را معرفی کند. پاراتریدها به شکلی مشابه با پاراچینها عمل میکنند، اما به جای رزرو یک اسلات پاراچین اختصاصی، پاراتریدها نیاز به پرداخت هزینهای ثابت به صورت DOT دارند تا اعتبارسنجان زنجیره رله به صورت دورهای یک پاراترید خاص را اعتبارسنجی کنند.
۲۰۲۴
از ۱۴ آوریل ۲۰۲۴، پولکادات به صورت فعال و عملیاتی است از ۵۰ پاراچین پشتیبانی میکند. دارندگان توکن میتوانند از DOT برای پرداخت هزینههای گاز، ارسال تراکنشها، اداره اعتبارسنجان و مشارکت در حکومت استفاده کنند. تیم قصد دارد تا “پایان سال ۲۰۲۴” ارتقاء پشتیبان همزمان را راهاندازی کند تا به اعتبارسنجان امکان دهد چندین بلوک پاراچین را به طور همزمان پردازش کنند و عملکرد کلی شبکه را افزایش دهند. به عنوان بخشی از این ارتقاء، مجموعه اعتبارسنجان فعال به “حدود ۱۰۰۰ اعتبارسنج” افزایش خواهد یافت. از ۱۴ آوریل ۲۰۲۴، این ارتقاء در شبکه آزمایشی Rococo فعال است.
آپدیت JAM پولکادات
جامعه پولکادات به تازگی یک ارتقای جدید به نام “ماشین انباشت مشترک” یا به اختصار “جم” (JAM) را تأیید کرده است. گاوین وود، یکی از بنیانگذاران اتریوم و خالق Polkadot و کوساما، گفته که این ارتقا برای شبکه پولکادات خیلی مهم است و باعث بهبود کارایی و عملکرد آن میشود. این ارتقا نشان میدهد که این رمزارز یک بلاکچین غیرمتمرکز است و افراد مختلفی در تصمیمگیریها شرکت دارند. برای تأیید این ارتقا، مراحل مختلفی از جمله پیشنهاد اولیه، بحث در جامعه و رایگیری انجام شد. همه اعضای جامعه پس از بررسی مزایای فنی و خطرات احتمالی، این ارتقا را تأیید کردند و حالا توسعهدهندگان پولکادات این تغییرات را زیر نظر دارند تا مطمئن شوند به خوبی کار میکند.
تاثیرات آپدیت JAM
گاوین وود فکر میکند که این بهروزرسانی میتواند جایگزین سادهتر و منعطفتری برای سیستم کنونی زنجیره «رله پاراچین» باشد. در ماه آوریل (فروردین) او در دبی از این دستاوردهای جدید رونمایی کرد. این ارتقا یک محیط جدید بدون مجوز و شبیه به قراردادهای هوشمند اتریوم معرفی میکند، به علاوه یک باند محاسباتی جانبی امن که با شبکه اصلی همکاری میکند. یکی از ویژگیهای مهم این ارتقا، پشتیبانی از توسعهدهندگانی است که از “سابستریت” (Substrate) برای ساخت و انتشار بلاکچین استفاده میکنند. این ارتقا باعث میشود که همه پاراچینهای موجود در شبکه یکپارچه عمل کنند و تعاملات درون پروتکل سادهتر شود. برای تشویق کسانی که این ارتقا را اجرا میکنند، جم ۱۰ میلیون توکن دات به آنها میدهد تا برنامهنویسان مختلف را تشویق کند که به تقویت اکوسیستم جم کمک کنند.
مقیاس گذاری الاستیک و SASSAFRAS
علاوه بر این، تیم پروژه در حال توسعه:
- مقیاسگذاری الاستیک: این امکان را به پاراچینها میدهد تا از چندین هسته (که به آنها “شکافهای اجرایی” نیز گفته میشود) استفاده کنند و چندین بلاک پاراچین را در یک بلاک زنجیره رله شامل کنند. بر اساس مستندات پروژه تا تاریخ ۱۴ آوریل ۲۰۲۴، این فرآیند سه مرحلهای است. در مرحله اول، مقیاسگذاری الاستیک در پاراچینهایی با مجموعه انتخابی از (collators) اجرا میشود. در مرحله دوم، با مجموعهای از collators بدون مجوز، و در مرحله نهایی، پاراچینها میتوانند به طور پیوسته به چندین هسته دسترسی داشته باشند. تا این تاریخ، هیچ تاریخ مشخصی برای راهاندازی هر یک از این مراحل اعلام نشده است.
- SASSAFRAS (Sortition of Staked Assignees For Fixed-time Rhythmic Assignment of Slots): این یک توسعه پیشنهادی از پروتکل تولید بلاک BABE است که در حال حاضر توسط پولکادات استفاده میشود. پس از پیادهسازی، SASSAFRAS قرار است به عنوان یک پروتکل تولید بلاک با زمان ثابت برای پولکادات عمل کند، “که اطمینان میدهد که دقیقا یک بلاک در فواصل زمانی ثابت تولید میشود. این اقدامات و توسعهها به منظور بهبود عملکرد و مقیاسپذیری شبکه پولکادات انجام میشوند و هدف آنها ایجاد یک اکوسیستم بلاکچینی مقیاسپذیر، قابل انعطاف و بدون مجوز است.
نتیجه گیری
تاریخچه پولکادات نشاندهنده تلاشی بزرگ برای حل چالشهای اصلی دنیای بلاک چین است. با رهبری گوین وود و حمایت بنیاد وب ۳، این پروژه از ابتدا با نوآوریهای منحصربهفرد خود توجهات بسیاری را به خود جلب کرده است. پولکادات با جذب سرمایه قابل توجه و توسعه مداوم، یکی از مهمترین پلتفرمهای بلاکچین در جهان مطرح شده است. این پروژه به حل مشکلات مقیاسپذیری و تعامل میان بلاک چینها پرداخته است. همچنین مسیر را برای آیندهای روشنتر و کاربردیتر در دنیای غیرمتمرکز هموار کرده است.
سوالات متداول
پولکادات توسط چه کسانی و در چه سالی تأسیس شد؟
پولکادات توسط گوین وود، پیتر چابن، و رابرت هابرمایر تأسیس شد. گوین وود یکی از بنیانگذاران اتریوم است و نقش مهمی در توسعه این پروژه داشته است. پولکادات در سال ۲۰۲۰ بهطور رسمی راهاندازی شد.
نقش بنیاد وب ۳ (Web3 Foundation) در توسعه پولکادات چیست؟
بنیاد وب ۳ (Web3 Foundation) یک سازمان غیرانتفاعی است که حمایت مالی و فنی از پروژه پولکادات را بر عهده دارد. این بنیاد به تأمین منابع و تسریع توسعه پولکادات کمک کرده است.
پولکادات چگونه و چه مقدار سرمایه اولیه جذب کرد؟
پولکادات در سال ۲۰۱۷ از طریق عرضه اولیه کوین (ICO) موفق به جذب بیش از ۱۴۴ میلیون دلار سرمایه شد. در دور دوم جذب سرمایه نیز ۴۳ میلیون دلار دیگر بهطور خصوصی برای این پروژه جمعآوری شد.
گاوین وود چه نقشی در توسعه پولکادات داشت؟
گاوین وود یکی از بنیانگذاران اتریوم و طراح اصلی پولکادات است. او با تخصص و تجربهاش در زمینه بلاک چین، نقش کلیدی در طراحی و توسعه این پلتفرم ایفا کرده است.
چرا پولکادات به عنوان یکی از نوآورترین پروژههای بلاک چین شناخته میشود؟
پولکادات به دلیل قابلیتهای منحصربهفردی مانند مقیاسپذیری بالا، اتصال بین بلاک چینی، و امکان بهروزرسانی بدون فورک، به سرعت به یکی از نوآورترین پروژههای بلاک چین تبدیل شده است. این ویژگیها باعث شده که این پلتفرم توجه بسیاری از سرمایهگذاران و توسعهدهندگان را به خود جلب کند.