تأثیر سرمایه‌گذاری بیت‌کوین بر صندوق‌های بازنشستگی و پورتفولیوهای سرمایه‌گذاری سنتی

در سال‌های اخیر، بیت‌کوین به‌عنوان یکی از دارایی‌های دیجیتال پیشرو، توجه زیادی را به خود جلب کرده است.

این رمزارز که به‌عنوان “طلای دیجیتال” شناخته می‌شود، از زمان معرفی‌اش توسط ساتوشی ناکاموتو در سال ۲۰۰۹، به یکی از گزینه‌های جذاب برای سرمایه‌گذاری تبدیل شده است.

اخیراً، حتی صندوق‌های بازنشستگی و مدیران سرمایه‌گذاری سنتی نیز به این دارایی دیجیتال توجه کرده‌اند.

در این مقاله، تأثیر سرمایه‌گذاری بیت‌کوین بر پورتفولیو های سرمایه‌گذاری و صندوق‌های بازنشستگی را بررسی می‌کنیم و خواهیم دید چگونه حتی یک تخصیص کوچک از بیت‌کوین می‌تواند عملکرد مالی را به‌طرز قابل‌توجهی تغییر دهد.

نقش بیت‌کوین در تنوع‌بخشی به پورتفولیوهای سرمایه‌گذاری

تنوع‌بخشی در سرمایه‌گذاری، به معنای تقسیم دارایی‌ها میان ابزارها و بازارهای مختلف است تا ریسک کلی پورتفولیو  کاهش یابد.

اصولاً سرمایه‌گذاران تلاش می‌کنند که دارایی‌هایی را انتخاب کنند که با یکدیگر همبستگی بالایی نداشته باشند؛ به این معنا که در زمان کاهش ارزش یکی از دارایی‌ها، ارزش دیگری ثابت یا افزایشی باشد.

بیت‌کوین از نظر ویژگی‌های سرمایه‌گذاری، شباهتی به دارایی‌های سنتی مثل سهام و اوراق قرضه ندارد. به همین دلیل، از آن به‌عنوان یک ابزار مناسب برای تنوع‌بخشی یاد می‌شود.

برای مثال، وقتی بازار سهام در حال کاهش است، حرکت قیمتی بیت‌کوین لزوماً هم‌جهت با آن نیست. این ویژگی به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که نوسانات کلی پرتفوی خود را کاهش دهند و ریسک را بهتر مدیریت کنند.

گزارش موسسه CF Benchmarks در اکتبر ۲۰۲۴ نشان داد که بیت‌کوین در طول تاریخ خود، همبستگی کمی با سایر دارایی‌های اصلی بازار داشته است.

این گزارش اشاره می‌کند که حرکت قیمتی بیت‌کوین مستقل از دیگر بازارها بوده و این خاصیت، آن را به یکی از جذاب‌ترین گزینه‌ها برای افزودن به پورتفولیو های متنوع تبدیل کرده است.

علاوه بر این، بیت‌کوین به دلیل قابلیت حفظ ارزش در شرایط بی‌ثباتی اقتصادی و تورم، نقش نوعی دارایی “پناهگاه امن” را ایفا می‌کند.

همان‌طور که طلا در طول تاریخ به‌عنوان ذخیره ارزش استفاده شده، بیت‌کوین نیز به‌عنوان طلای دیجیتال شناخته می‌شود و می‌تواند سرمایه‌گذاران را در برابر کاهش ارزش ارزهای فیات محافظت کند.

به‌طور خلاصه، بیت‌کوین به دلیل همبستگی کم با دارایی‌های سنتی، توانایی ارائه بازده بالا و ویژگی‌های منحصربه‌فردش، ابزار قدرتمندی برای تنوع‌بخشی به پورتفولیو های سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود.

به همین دلیل، حتی مدیران سرمایه‌گذاری سنتی نیز توجه بیشتری به این رمزارز نشان می‌دهند.

کاهش نوسانات پورتفولیو با افزودن بیت‌کوین

یکی از ویژگی‌های بارز بیت‌کوین، نوسانات قیمتی بالای آن است. این نوسانات برای بسیاری از سرمایه‌گذاران، به‌ویژه سرمایه‌گذاران سنتی، نگران‌کننده است.

اما تحقیقات نشان داده‌اند که همین ویژگی نوسان بالا، در صورت مدیریت صحیح، می‌تواند به کاهش نوسانات کلی یک پرتفوی کمک کند.

به‌عنوان‌مثال، پورتفولیو های سنتی ۶۰/۴۰ (۶۰ درصد سهام و ۴۰ درصد اوراق قرضه) معمولاً به‌عنوان یک گزینه استاندارد برای سرمایه‌گذاران محتاط شناخته می‌شود.

اما این پورتفولیو در شرایط بحرانی اقتصادی یا تورم بالا، ممکن است نتواند به‌خوبی عمل کند. افزودن بیت‌کوین به چنین پورتفولیویی به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فردش، می‌تواند تعادل جدیدی ایجاد کند.

دلیل اصلی این کاهش نوسان، همبستگی کم بیت‌کوین با دارایی‌های سنتی است.

برای مثال، در دوران کاهش ارزش سهام یا اوراق قرضه، بیت‌کوین ممکن است عملکردی متفاوت داشته باشد و از کاهش ارزش کلی پورتفولیو  جلوگیری کند.

همچنین، ماهیت دیجیتال بیت‌کوین و عرضه محدود آن، باعث شده تا در شرایط تورمی، ارزش خود را بهتر حفظ کند.

علاوه بر این، تحقیقات موسسه GSR نشان داده‌اند که اضافه کردن تنها ۱ درصد بیت‌کوین به یک پورتفولیو سنتی، می‌تواند به افزایش بازده سالانه حدود ۱ درصد کمک کند، بدون اینکه افزایش چشمگیری در نوسانات کلی پرتفوی ایجاد شود.

این ویژگی، بیت‌کوین را به گزینه‌ای جذاب حتی برای سرمایه‌گذاران محافظه‌کار تبدیل کرده است.

به‌طور کلی، اگرچه بیت‌کوین به‌تنهایی یک دارایی پرنوسان است، اما در چارچوب یک پرتفوی متنوع، می‌تواند نوسانات کلی را کاهش داده و تعادل مناسبی بین بازده و ریسک ایجاد کند.

تأثیر بیت‌کوین بر نسبت شارپ و بازده تعدیل‌شده با ریسک

نسبت شارپ یکی از معیارهای کلیدی در ارزیابی عملکرد سرمایه‌گذاری است که نشان می‌دهد یک دارایی یا پورتفولیو چه میزان بازده اضافی نسبت به ریسک خود ایجاد می‌کند.

این نسبت، توسط ویلیام اف. شارپ در سال ۱۹۶۶ معرفی شد و به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا بازدهی دارایی‌ها را با توجه به میزان ریسکی که می‌پذیرند، مقایسه کنند.

بیت‌کوین به دلیل بازده بالقوه بالایش، تأثیر مثبتی بر نسبت شارپ پورتفولیوها دارد. طبق مطالعه GSR، تخصیص ۱ درصدی بیت‌کوین به یک پرتفوی سنتی می‌تواند نسبت شارپ آن را از ۰.۵ به ۰.۶ یا حتی ۰.۷ افزایش دهد.

این به معنای بهبود قابل‌توجه بازده تعدیل‌شده با ریسک است.

با افزایش تخصیص بیت‌کوین به پورتفولیو، این نسبت می‌تواند بهبود بیشتری یابد. البته، این تأثیر تا حدی ادامه دارد که بیت‌کوین درصد معقولی از پرتفوی را تشکیل دهد (معمولاً بین ۱ تا ۵ درصد).

در صورت تخصیص بیش از حد، نوسانات بیت‌کوین ممکن است بر پورتفولیو تأثیر منفی بگذارد.

یکی از دلایل اصلی بهبود نسبت شارپ با افزودن بیت‌کوین، بازدهی بالای آن در مقایسه با سایر دارایی‌ها است.

بیت‌کوین در دهه گذشته، بازدهی سالانه چشمگیری داشته است که حتی در میان دارایی‌های پرخطر نیز بی‌نظیر بوده است.

این بازده بالا، در کنار همبستگی کم با سایر دارایی‌ها، باعث شده تا سرمایه‌گذاران بتوانند با افزودن بیت‌کوین، به بازدهی بیشتری دست یابند، بدون اینکه به همان میزان ریسکشان افزایش یابد.

به‌طور کلی، افزودن بیت‌کوین به پورتفولیو می‌تواند نسبت شارپ را به‌طور قابل‌توجهی بهبود بخشد و این موضوع اهمیت آن را به‌عنوان یک دارایی سرمایه‌گذاری در پورتفولیو های متنوع نشان می‌دهد.

چالش‌های سرمایه‌گذاری صندوق‌های بازنشستگی در بیت‌کوین

اگرچه بیت‌کوین به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، گزینه جذابی برای سرمایه‌گذاری است، اما صندوق‌های بازنشستگی با چالش‌های متعددی در پذیرش این رمزارز روبه‌رو هستند.

این چالش‌ها، ناشی از ماهیت سنتی و محافظه‌کارانه صندوق‌های بازنشستگی و پیچیدگی‌های بازار رمزارزها هستند.

نوسانات قیمت:

بیت‌کوین به نوسانات بالای قیمت خود مشهور است. این نوسانات ممکن است برای صندوق‌های بازنشستگی که به دنبال بازده پایدار و کم‌ریسک هستند، جذاب نباشد.

ریسک‌های نظارتی:

بازار رمزارزها هنوز در بسیاری از کشورها تحت چارچوب قانونی مشخصی نیست. این عدم شفافیت نظارتی، یکی از بزرگ‌ترین موانع سرمایه‌گذاری صندوق‌های بازنشستگی در بیت‌کوین است.

مسائل امنیتی:

یکی دیگر از دغدغه‌های مدیران صندوق‌های بازنشستگی، امنیت دارایی‌های دیجیتال است. نگهداری ایمن بیت‌کوین نیازمند استفاده از کیف پول‌های دیجیتال و ابزارهای امنیتی پیشرفته است که ممکن است برای بسیاری از نهادهای سنتی پیچیده باشد.

ریسک‌های reputational (اعتباری):

سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین هنوز با ریسک‌های اعتباری همراه است، چراکه این رمزارز در برخی موارد با فعالیت‌های غیرقانونی مرتبط دانسته شده است. این موضوع می‌تواند به شهرت صندوق‌های بازنشستگی آسیب بزند.

عدم آشنایی:

بسیاری از مدیران صندوق‌های بازنشستگی هنوز با بیت‌کوین و فناوری بلاکچین آشنایی کافی ندارند و این عدم آگاهی، موجب تردید در سرمایه‌گذاری در این حوزه می‌شود.

با این حال، پیشرفت‌های اخیر در ابزارهای سرمایه‌گذاری مانند ETFهای بیت‌کوین و افزایش شفافیت نظارتی، می‌تواند به کاهش این چالش‌ها کمک کند.

پیشرفت‌های اخیر در پذیرش بیت‌کوین توسط سرمایه‌گذاران نهادی

در سال‌های اخیر، سرمایه‌گذاران نهادی و صندوق‌های بازنشستگی توجه بیشتری به بیت‌کوین نشان داده‌اند.

یکی از عوامل کلیدی در این روند، ظهور ابزارهای جدید مالی است که دسترسی به بیت‌کوین را برای نهادهای بزرگ آسان‌تر کرده است.

برای مثال، راه‌اندازی صندوق‌های معاملاتی بیت‌کوین (ETF) در ایالات متحده و دیگر کشورها، امکان سرمایه‌گذاری ایمن و تنظیم‌شده در بیت‌کوین را برای سرمایه‌گذاران نهادی فراهم کرده است.

این صندوق‌ها به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند که بدون نگرانی از مسائل مربوط به ذخیره‌سازی و امنیت، در بیت‌کوین سرمایه‌گذاری کنند.

علاوه بر این، شرکت‌های بزرگی مانند بلک‌راک و فیدلیتی اعلام کرده‌اند که برنامه‌هایی برای ارائه محصولات مرتبط با رمزارزها دارند. این اقدام‌ها، به افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران نهادی به بازار بیت‌کوین کمک کرده است.

همچنین، برخی صندوق‌های بازنشستگی نیز به‌طور مستقیم در بیت‌کوین سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

برای مثال، هیئت سرمایه‌گذاری ایالت ویسکانسین اعلام کرده که بخشی از دارایی‌های خود را به صندوق‌های مرتبط با بیت‌کوین تخصیص داده است.

این تحولات نشان می‌دهند که بیت‌کوین، به‌تدریج به بخشی از استراتژی‌های سرمایه‌گذاری نهادی تبدیل می‌شود و آینده روشنی در پیش دارد.

نتیجه‌گیری

بیت‌کوین به‌عنوان یکی از دارایی‌های دیجیتال پیشرو، پتانسیل بالایی برای تغییر فضای سرمایه‌گذاری دارد.

حتی تخصیص‌های کوچک به بیت‌کوین می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر عملکرد پورتفولیوهای سرمایه‌گذاری و صندوق‌های بازنشستگی داشته باشد.

اگرچه چالش‌هایی مانند نوسانات بالا و ریسک‌های نظارتی وجود دارند، اما با توجه به پیشرفت‌های اخیر در ابزارهای سرمایه‌گذاری و پذیرش نهادی، آینده روشنی برای بیت‌کوین در پورتفولیو های سرمایه‌گذاری متصور است.

سوالات متداول