اتریوم (Ethereum) یکی از پرکاربردترین و محبوب‌ترین پلتفرم‌های بلاکچین در دنیای رمزارزها است که به توسعه‌دهندگان امکان ساخت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) و قراردادهای هوشمند را می‌دهد. اما در سال 2016، این پلتفرم دچار یک انشعاب مهم شد که منجر به ایجاد دو شبکه مستقل به نام‌های اتریوم (ETH) و اتریوم کلاسیک (ETC) گردید. این دو شبکه اگرچه از یک ریشه مشترک آغاز به کار کردند، اما از جهات مختلف تفاوت‌های عمده‌ای با یکدیگر دارند. این مقاله به بررسی دقیق این تفاوت‌ها پرداخته و به شما کمک می‌کند تا بهتر بتوانید تصمیم‌گیری‌های خود را در مورد سرمایه‌گذاری در این دو رمزارز انجام دهید.
پیشینه و تاریخچه اتریوم و اتریوم کلاسیک
اتریوم (ETH)
این رمزارز در سال 2015 توسط ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) و تیمی از توسعه‌دهندگان برجسته با هدف ارائه یک پلتفرم برای اجرای قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز تأسیس شد. این پلتفرم به توسعه‌دهندگان امکان ساخت برنامه‌هایی را می‌دهد که بدون نیاز به اعتماد به شخص ثالث و به صورت خودکار اجرا می‌شوند.
اتریوم کلاسیک (ETC)
در سال 2016، پس از یک هک بزرگ در یکی از پروژه‌های بزرگ اتریوم به نام DAO، جامعه اتریوم به دو بخش تقسیم شد. گروهی از توسعه‌دهندگان و کاربران تصمیم گرفتند تا با ایجاد یک انشعاب (hard fork)، تاریخچه تراکنش‌ها را اصلاح کنند. این گروه شبکه جدیدی به نام اتریوم (ETH) را ایجاد کردند. اما بخشی از جامعه تصمیم گرفتند که به اصل تغییرناپذیری بلاکچین پایبند بمانند و شبکه قدیمی را با نام اتریوم‌کلاسیک (ETC) ادامه دهند.
ویژگی‌های فنی
نحوه عملکرد اتریوم (ETH)
اتریوم از یک زبان برنامه‌نویسی به نام Solidity استفاده می‌کند که به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد قراردادهای هوشمند پیچیده‌ای را ایجاد کنند. این قراردادها به صورت خودکار و بر اساس شرایط مشخص شده در کد، اجرا می‌شوند. پلتفرم اتریوم همچنین از پروتکل اثبات سهام (Proof of Stake) استفاده می‌کند که در آن اعتبارسنج‌ها (Validators) به جای استخراج‌کنندگان (Miners) مسئولیت تأیید تراکنش‌ها و ایجاد بلاک‌های جدید را بر عهده دارند.
نحوه عملکرد اتریوم کلاسیک (ETC)
اتریوم کلاسیک همچنان از الگوریتم اثبات کار (Proof of Work) استفاده می‌کند، که مشابه با بیت‌کوین است. در این روش، استخراج‌کنندگان با استفاده از قدرت محاسباتی خود تراکنش‌ها را تأیید کرده و در ازای آن پاداشی به صورت اتر (Ether) دریافت می‌کنند. این روش به دلیل مصرف انرژی بالا و هزینه‌های زیاد، به تدریج از سوی بسیاری از بلاکچین‌ها کنار گذاشته شده است، اما ETC همچنان به این روش وفادار مانده است.
تفاوت‌های کلیدی اتریوم و اتریوم کلاسیک
تغییرناپذیری (Immutability)
یکی از بزرگترین تفاوت‌های بین اتریوم و اتریوم کلاسیک در اصل تغییرناپذیری بلاکچین است. اتریوم امکان اصلاح و تغییر در تراکنش‌های گذشته را به منظور حفظ امنیت شبکه و جبران خسارات احتمالی فراهم می‌کند. اما اتریوم‌کلاسیک به اصل تغییرناپذیری پایبند است و هیچ تغییری در تاریخچه تراکنش‌ها مجاز نمی‌داند.
فرآیند استخراج
همانطور که اشاره شد، اتریوم از پروتکل اثبات سهام (Proof of Stake) و اتریوم کلاسیک از پروتکل اثبات کار (Proof of Work) استفاده می‌کنند. این تفاوت در فرآیند استخراج تأثیر زیادی بر هزینه‌ها، سرعت و امنیت شبکه دارد.
محدودیت عرضه
در حالی که اتریوم محدودیتی برای تعداد توکن‌های قابل تولید ندارد و تنها رشد سالیانه 4.5 درصدی برای آن تعیین شده است، اتریوم کلاسیک دارای محدودیت عرضه‌ای برابر با 230 میلیون توکن است. این محدودیت می‌تواند بر ارزش بلندمدت هر یک از این رمزارزها تأثیرگذار باشد.
ارزش بازار و قیمت
در حال حاضر، اتریوم با ارزشی بسیار بیشتر از اتریوم کلاسیک در بازار معامله می‌شود. اتریوم به عنوان دومین رمزارز بزرگ دنیا، دارای ارزش بازاری نزدیک به 400 میلیارد دلار است، در حالی که اتریوم کلاسیک با ارزش بازاری حدود 7 میلیارد دلار، بسیار کوچک‌تر است.
تغییرات احتمالی در آینده
اتریوم همواره در حال بروزرسانی و تغییرات است و این امکان وجود دارد که در آینده تغییرات بزرگ‌تری در آن صورت گیرد. اما اتریوم کلاسیک با پایبندی به اصول اولیه، از ایجاد تغییرات عمده در پروتکل خود خودداری می‌کند.
شباهت‌های اتریوم و اتریوم کلاسیک
تمرکززدایی (Decentralization)
هر دو شبکه اتریوم و اتریوم کلاسیک به صورت غیرمتمرکز عمل می‌کنند. این بدین معناست که هیچ نهاد مرکزی کنترل کامل بر روی این شبکه‌ها ندارد و تصمیم‌گیری‌ها به صورت جمعی توسط مشارکت‌کنندگان انجام می‌شود.
قراردادهای هوشمند
هر دو شبکه از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند. این قراردادها به کاربران اجازه می‌دهند تا معاملات خود را بدون نیاز به واسطه‌ها انجام دهند و از امنیت و سرعت بالای بلاکچین بهره‌مند شوند.
استفاده از نام‌های مستعار
در هر دو شبکه، تراکنش‌ها به صورت مستعار (Pseudonymous) انجام می‌شوند. این بدین معناست که آدرس‌های عمومی در بلاکچین ثبت می‌شوند، اما هویت واقعی کاربران فاش نمی‌شود. این ویژگی به حفظ حریم خصوصی کاربران کمک می‌کند.
نتیجه گیری
اتریوم (ETH) و اتریوم کلاسیک (ETC) اگرچه از یک ریشه مشترک سرچشمه گرفته‌اند، اما در مسیرهای متفاوتی حرکت کرده‌اند. اتریوم با استفاده از پروتکل اثبات سهام و ایجاد تغییرات مداوم به دنبال بهبود و توسعه پلتفرم خود است، در حالی که اتریوم کلاسیک با پایبندی به اصول اولیه بلاکچین و حفظ تغییرناپذیری، به دنبال ارائه یک پلتفرم امن و قابل اعتماد است. انتخاب بین این دو بستگی به اهداف و نیازهای شما به عنوان یک سرمایه‌گذار یا توسعه‌دهنده دارد.
سوالات متداول
چرا اتریوم و اتریوم کلاسیک از هم جدا شدند؟
جدا شدن اتریوم و اتریوم کلاسیک به دلیل اختلاف نظر در مورد چگونگی مقابله با هک DAO در سال 2016 بود. اتریوم با ایجاد یک انشعاب سخت (Hard Fork) تراکنش‌ها را بازنویسی کرد، اما اتریوم کلاسیک به تاریخچه اصلی و تغییرناپذیر پایبند ماند.
آیا اتریوم کلاسیک هنوز از اثبات کار استفاده می‌کند؟
بله، اتریوم‌کلاسیک همچنان از الگوریتم اثبات کار (Proof of Work) برای استخراج استفاده می‌کند، در حالی که اتریوم به اثبات سهام (Proof of Stake) منتقل شده است.
آیا امکان دارد اتریوم و اتریوم کلاسیک دوباره به یک شبکه تبدیل شوند؟
این احتمال بسیار کم است، زیرا فلسفه‌های متفاوت و تصمیمات مستقل این دو شبکه، آنها را در مسیرهای جداگانه‌ای قرار داده است.
آیا اتریوم محدودیتی در تعداد توکن‌های خود دارد؟
اتریوم محدودیتی برای تعداد کل توکن‌های خود ندارد، اما نرخ رشد سالیانه آن به 4.5 درصد محدود شده است.
کدام یک برای سرمایه‌گذاری بهتر است، اتریوم یا اتریوم کلاسیک؟
انتخاب بین اتریوم و اتریوم کلاسیک به اهداف شما بستگی دارد. اتریوم دارای توسعه مداوم، اکوسیستم گسترده و انتقال به مدل اثبات سهام است. برای سرمایه‌گذاران به دنبال پروژه با پشتیبانی قوی و آینده مثبت مناسب است.
اتریوم کلاسیک بر اصول بلاکچین تأکید دارد و جذابیت تاریخی دارد، اما توسعه و پشتیبانی کمتری نسبت به اتریوم دارد. قبل از سرمایه‌گذاری، تحقیقات دقیقی انجام دهید و از ریسک‌ها آگاه باشید.